Bekleyen, AyhanErgün, Ruşen2025-05-282025-05-2820242024Ergün, R. (2024). Sıcak ve kurak iklimlerdeki pasif tasarım stratejilerine yönelik mimarların farkındalıklarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsphttps://hdl.handle.net/11468/32265Sürdürülebilir bina tasarımının en önemli yöntemlerinden biri geleneksel pasif tasarım stratejilerinin modern mimariye uyarlanarak kullanılmasıdır. Tez çalışma kapsamında APKAP (Mimari-Bilgi, tutum ve davranış modeli) modeli kullanılarak sıcak ve kurak iklimlerde kullanılan geleneksel pasif tasarım stratejileri ve modern yorumlarına yönelik mimarların bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesi ve artırılması amaçlanmıştır. AP-KAP modeli kapsamında sıcak ve kurak iklimdeki tüm geleneksel pasif tasarım stratejilerinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi için Scopus, WoS ve Google Scholar veri tabanları kullanılmıştır. Geleneksel pasif tasarım stratejilerinin modern yorumları ise RIBA, Ağa Han, Pritzker ödüllerinin yanı sıra LEED ve Breeam sertifika ödüllerini alan projelerden seçilmiştir. APKAP modeli kapsamındaki anket ve mesleki eğitimi ise Şanlı Urfa, Diyarbakır, Mardin ve Siverek bölgelerinde gerçekleştirilmiştir. Anket uygulaması ve mesleki eğitimde karşılaşılabilecek problemlerin önüne geçebilmek için pilot uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Anket ve mesleki eğitim toplam 183 katılımcıya uygulanmış 140 katılımcının anket sonuçları değerlendirmeye alınmıştır. Ön test ve son test olarak uygulanan anket; bilgi, tutum ve davranış testlerinden oluşmaktadır. Anket analizleri SPSS istatistik paket programı ile yapılmıştır. Ön test kapsamında katılımcıların bilgi düzeylerinin "kötü", tutum düzeylerinin "iyi" ve davranış düzeylerinin ise "çok kötü" olduğu belirlenmiştir. Korelasyon testleri sonucunda ise bilgi seviyesi ve tutum seviyesinin ilişkili, tutum seviyesi ve davranış seviyesinin ilişkili olduğu belirlenmiştir. Bu kapsamda bilgi, dolayısıyla tutum ve davranış düzeylerinin artırılması için mesleki eğitim verilmiştir. Mesleki eğitimin içeriği, sıcak ve kurak iklim geleneksel mimarisinde kullanılan pasif tasarım stratejileri, modern yorumlarının kullanım biçimleri ve faydalarına yöneliktir. Analiz sonucunda mesleki eğitimin bilgi, tutum ve davranış düzeylerinin tamamının istatistiksel olarak pozitif yönde anlamlı bir etkisinin olduğu belirlenmiştir. Mesleki eğitim sonucunda bilgi düzeyinin "iyi" tutum düzeyinin "iyi" ve davranış düzeyinin "çok kötü" olduğu belirlenmiştir. Analizler sonucunda bilgi, tutum ve davranış düzeylerinin düşük olmasında başta eğitim olmak üzere yasa ve yönetmelikler ve müşteri talebi durumlarının da etkili olduğu söylenebilir. Bu kapsamda eğitimde süreklilik, eğitimlerin içerikleri, yasa ve yönetmelikler, yerel yönetimler ve müşteri talebinin artırılması gibi kriterlere yönelik öneriler geliştirilmiştir. Bu tez çalışması sıcak ve kurak iklim geleneksel pasif tasarım stratejilerinin modern yorumlarının sürdürülebilir bina tasarımında kullanımı için, yerel ve ulusal yönetimler, mimarlar, meslek odaları, üniversite ders içerikleri ve müşterilerin bina seçimi için bir rehber niteliğindedir.One of the most important methods of sustainable building design is the use of traditional passive design strategies by adapting them to modern architecture. Within the scope of the thesis study, it is aimed to determine and increase the knowledge, attitudes and behaviours of architects towards traditional passive design strategies used in hot and arid climates and their modern interpretations by using AP-KAP (Architecture-Knowledge, Attitude and Behaviour Model) model. Scopus, WoS and Google Scholar databases were used to identify and evaluate all traditional passive design strategies in hot and arid climates within the scope of AP-KAP model. Modern interpretations of traditional passive design strategies were selected from projects that received RIBA, Aga Khan, Pritzker awards as well as LEED and Breeam certification awards. The survey and vocational training within the scope of AP-KAP model were carried out in Şanlı Urfa, Diyarbakır, Mardin and Siverek regions. Pilot applications were carried out in order to prevent problems that may be encountered in the survey and vocational training. The questionnaire and vocational training were applied to a total of 183 participants and the survey results of 140 participants were evaluated. The questionnaire applied as pretest and post-test consists of knowledge, attitude and behaviour tests. Questionnaire analyses were made with SPSS statistical package programme. Within the scope of the pre-test, it was determined that the knowledge level of the participants was 'bad', attitude level was 'good' and behaviour level was 'very bad'. As a result of correlation tests, it was determined that knowledge level and attitude level were related, and attitude level and behaviour level were related. In this context, vocational training was given to increase the level of knowledge, therefore attitude and behaviour. The content of the vocational training is about the passive design strategies used in the traditional architecture of hot and arid climate, the usage patterns and benefits of modern interpretations. As a result of the analysis, it was determined that vocational training had a statistically significant positive effect on all of the knowledge, attitude and behaviour levels. As a result of vocational training, it was determined that the level of knowledge was 'good', the level of attitude was 'good' and the level of behaviour was 'very bad'. As a result of the analyses, it can be said that education, laws and regulations and customer demand are also effective in low levels of knowledge, attitude and behaviour. In this context, suggestions have been developed for criteria such as continuity in training, content of trainings, laws and regulations, local administrations and increasing customer demand. This thesis study is a guide for local and national administrations, architects, professional chambers, university course contents and building selection of customers for the use of modern interpretations of hot and arid climate traditional passive design strategies in sustainable building design.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessAP-KAP modeliPasif tasarım stratejileriSıcak ve kurak iklimSürdürülebilir mimarlıkSPSSAP-KAP modelPasive design strategiesHot and arid climateSustainable architectureDoctoral Thesis933360