Buyrukoğlu, SelçukMercan, Saniye Şehnaz Altunakar2023-07-032023-07-032020Buyrukoğlu, S. ve Mercan, S. Ş. A. (2020). Türkiye’deki vergi bilincinin ölçümünde yeni bir yaklaşım: Vergi bilinci endeksi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 55(3), 2012-2029.2148-12372587-0114https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/368329https://hdl.handle.net/11468/12147https://search.trdizin.gov.tr/yayin/detay/368329Vergiyi doğuran olay ile ortaya çıkan vergilendirme süreci devletin vergiyi tahsil etmesi ile sonbulmaktadır. Bu süreç neticesinde kamu gelirlerinde artış yaşanırken mükelleflerin gelirlerinde azalmayaşanmaktadır. Vergi bilincine sahip mükellefler gelirlerindeki bu azalmayı bir vatandaşlık görevi olarakgörürken, vergi bilincine sahip olmayan mükellefler ödeyecekleri vergi miktarını azaltmanın yollarınıaramaktadırlar. Vergi gelirleri açısından önemli bir etken olan vergi bilinci kavramı literatürde genellikleanket yöntemi ile ölçülmeye çalışılmıştır. Yapılan anketlerin belirli bir bölgeyi ya da kesimi kapsaması isevergi bilincinin ölçülmesinde yeterli olmamaktadır. Bu çalışmada, 2006-2018 yılları arasında Türkiyegenelindeki yıllık vergi bilincinin ölçülmesi amacıyla Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafındanhesaplanan “İnsani Gelişmişlik Endeksine” atıf yapılarak bir formül önerisi geliştirilmiştir. Elde edilenbulgular ise “Vergi Bilinci Endeksi (VBE)” olarak adlandırılmıştır. VBE, 0 ile 1 arasında bir değerdenoluşmakta ve değerin 1’e yakın olması vergi bilincinin arttığını, 0’a yakın olması ise vergi bilincininazaldığını ifade etmektedir. Sonuç olarak, belirtilen yıllardaki endeks değerleri incelendiğinde endeksdeğerinin en yüksek değerini 0,65 ile 2007 yılında aldığı, en düşük değerini ise 0,29 ile 2014 yılında aldığıgörülmektedir. Endeks değerlerinin belirlenmesinde vergi afları, uzlaşma ve devletin vergi denetim yapısıgibi vergisel düzenlemelerin etkisinin yoğun olduğu düşünülmektedir. VBE değerinin belirlenmesindekullanılan değişkenlerin düzenli veri seti ile geliştirilerek veya değiştirilerek yeniden belirlenmesinde isebu çalışmanın yol gösterici olacağı düşünülmektedir.The taxation process that occurs with the tax-generating event ends with the tax collected by the state. As a result of this process, while there is an increase in public revenues, the income of taxpayers decreases. While taxpayers with tax consciousness perceive this reduction in their income as a citizenship duty, taxpayers who are not tax consciousness are in pursuit of ways to reduce the amount of tax they would pay. The concept of tax consciousness, which is an important factor in terms of tax revenues, has been tried to be measured by the survey method in the literature. The conducted surveys covering a certain region or segment is not sufficient to measure tax consciousness. In this study, a formula proposal is developed to measure the annual tax awareness in Turkey over the years 2006-2018 as calculated by the United Nations Development Program in reference to the “Human Development Index”. The findings are referred to as the “Tax Consciousness Index (TCI)”. The TCI consists of a value between 0 and 1, and the value converging to 1 indicates that tax consciousness has increased, and the value converging to 0 means that tax consciousness has decreased. Consequently, upon examining the index values over the specified years, it is seen that the index value reached the highest value (0.65) in 2007, and the lowest value (0.29) in 2014. It is thought that the effects of tax regulations such as tax amnesties, conciliation, and the state’s tax control structure are intense in determining the index values. It is thought that this study would serve as guidance in determining the variables used in determining the TCI value by developing or changing the regular dataset.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessVergi bilinciVergi Bilinci EndeksiTürkiyeVergi aflarıUzlaşmaVergi Denetim KuruluTax consciousnessTax Consciousness IndexTurkeyTax amnestyConciliationTax Audit BoardArticle5532012202936832910.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.09.1419