Alp, MüjdatKocabağlı, NeşeYokuş, BeranGül, İsmailBaran, Murat Sedat2024-04-242024-04-242003https://search.trdizin.gov.tr/yayin/detay/606220https://hdl.handle.net/11468/257461.12.2003 00:00Bu araştırmada sorgumun besi sığırı karma yemlerinde enerji kaynağı olarak buğday yerine kullanılmasının canlı ağırlık artışı, ruminal fermantasyon, besin maddelerinin s'indirilebilirliği, yemden yararlanma ve bazı kan parametreleri üzerine etkisi araştırılmıştır. Araştırmada hayvan materyali olarakl.5 yaşında ve yaklaşık 300 kg canlı ağırlığında olan 20 baş Holştayn besi sığırı kullanılmıştır. Araştırmaya alınan hayvanlar 24 saat aç bırakılıp tartıldıktan sonra ortalama canlı ağırlıkları, 2 grupta eşit olacak şekilde her gruba 10 hayvan ayrılmıştır. Sorgum içeren deneme grubundaki besi danalarının ortalama canlı ağırlıkları 330.9 kg ± 18 kg (n=10) ve buğdaylı gruptaki besi danalarının ortalama canlı ağırlıkları 329.8 kg ± 16 kg (n=10) olarak belirlenmiştir. Araştırma 2 hafta alıştırma ve 10 hafta deneme dönemi olmak üzere toplam 12 haftalık dönemde yürütülmüştür. Araştırma süresince hayvanlara izokalorik ve izonitrojenik olacak şekilde hazırlanan % 18 ham proteinli ve 11.90 Mj/kg metabolik enerjili 2 farklı konsantre yem karması verilmiştir. Konsantre yem karmasının temelini; buğday kepeği, melas, pamuk tohumu küspesi, mermer tozu, tuz, vitamin ve mineral madde karışımı (Vimarmix BR1+M) oluşturmuştur. Konsantre yem karmalarından kontrol grubunda enerji yemi olarak % 34 buğday yer alırken, deneme grubunda enerji yemi olarak % 34 sorgum yer almıştır. Kaba yem olarak % 15.85 ham protein içeren yonca kuru otu yedirilmiştir. Yonca kuru otu ve konsantre yem her 2 gruba da 2 öğün halinde verilmiştir. Sorgumlu ve buğdaylı deneme gruplarının rasyonları % 80 konsantre yem karması ve % 20 kuru yoncadan oluşturulmuştur. İki haftalık alıştırma döneminden sonra her gün yemler tartılarak hayvanlara ad libitum olarak verilmiş ve ertesi gün aynı saatte artan yemler tartılıp verilen yemden çıkarılmış ve her hayvanın günlük yem tüketimi 14 günlük periyotlar boyunca ayrı ayrı tespit edilmiştir. Su da temiz ve taze olarak ad libitum verilmiştir. Başlangıç canlı ağırlıkları saptandıktan sonra, deneme süresince her on dört günde bir hayvanlar aç karnına tartılıp canlı ağırlıkları belirlenmiş ve bir önceki tartımdan çıkarılıp, aradaki fark 14 güne bölünerek günlük canlı ağırlık artışı saptanmıştır. Her 14 günde bir tespit edilen ortalama yem tüketimi aynı dönemde ortalama canlı ağırlık artışma bölünerek yemden yararlanma oranları saptanmıştır. Rumen sıvısı örnekleri deneme başlangıcında, ortasında ve sonunda olmak üzere, hata payını en aza indirmek için 2 gün arka arkaya alınmıştır.Deneme döneminin son 7 gününde besin maddelerinin sindirilme derecesini tespit edebilmek için (in vivo), dışkı örnekleri toplanmıştır. Sığırlarda dışkının tamamını toplamak güç olduğundan indikatör yöntemi kullanılmıştır. Kan serumunda; total protein, glikoz, albumin, Ca, P, Na, K, Zn, Cu, Fe, Mg ve Se düzeyleri ölçülmüştür. Sorgumlu ve buğdaylı grupların 0-84 gün arası canlı ağırlık kazançları, yem tüketimleri, günlük canlı -ağırlık artışları, yemden yararlanma oranları ve ham besin maddelerinin sindirilme dereceleri arasındaki farklılıklar istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır (p>0.05). Bu araştırmada ruminal fermantasyon ürünlerinden; rumen sıvısı pH'sı, amonyak konsantrasyonları, total uçucu yağ asitleri, asetik, propiyonik ve bütirik asit düzeyleri açısından gruplar arasındaki farklılıklar istatistiksel olarak önemsiz bulunmuştur (p>0.05). Sorgumlu ve buğdaylı grupların deneme başlangıcı ve deneme ortası kan analiz sonuçları arasındaki farklılıklar istatistiksel olarak önemsiz (P>0.05), fakat deneme sonu kan analiz sonuçlarından selenyumda; gruplar arasındaki farklılıklar istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (PO.05). Araştırma sonuçları, tane sorgumun besi sığırı karma yemlerinde ekonomik bir enerji kaynağı olarak, buğday yerine kullanılabileceğini ortaya koymuştur.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessProject11606220