Pabuccuoğlu, SerhatCirit, ÜmitDemir, KamberBirler, SemaBozkurt, H. HakanAk, KemalBakırer, Gül Öztürk2024-04-242024-04-2420151300-60451309-2251https://search.trdizin.gov.tr/yayin/detay/165361https://hdl.handle.net/11468/27575Bu çalışmada koç spermasının 26°Cden +5°Cye indirilmesinde farklı soğutma hızlarının (0.3°C/dk., 0.6°C/dk. ve 0.9°C/dk.) eritme sonrasıspermatolojik özellikler ve spermatozoonların ultrastrüktürel yapısı üzerindeki etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Altı adet koçtan elektroejakülatörle alınan spermalar 26°Cdaki su banyosunda pooling işlemine tabii tutuldu. Tris bazlı sulandırıcıyla sulandırılan birleştirilmiş sperma üç eşithacme bölünerek 3 farklı hızda (0.3, 0.6 ve 0.9°C/dk.) +5°C ye soğutuldu. Sperma iki basamakta sulandırıldı, gliserol sperma ısısının +5°Cye indiğiikinci basamakta katıldı. Sulandırma sonrası sperma 1 saat ekilibre edildi daha sonrasında 0.25 ml payetlere çekilerek sıvı azot buharında donduruldu.Sperma pooling, sulandırma, soğutma, ekilibrasyon ve eritme sonrası gibi tüm aşamalarında motilite değerleri Bilgisayar Destekli Analiz Sistemleri(CASA) ile değerlendirildi. Pooling ve soğutma sonrasında elektron mikroskop incelemeleri gerçekleştirildi. 0.3°C/dk. soğutma grubunun, spermanın+5°Cye soğutma, ekilibrasyon ve eritme sonrasındaki hem total motilite hem de progressive motilite değerleri 0.9°C/dk. soğutma grubuna göre önemliderecede yüksek bulundu (P<0.05). Bu grup 0.6°C/dk soğutma hızı ile karşılaştırıldığında ise, 0.3°C/dk. soğutma grubunun soğutma ve ekilibrasyonsonrasındaki total motilite değerleri yüksek bulundu ancak eritme sonrası gruplar arasında fark bulunmadı (P>0.05). Soğutma ve eritme sonrasında iseprogressive motilite değerleri daha yüksek bulunurken(P<0.05), ekilibrasyon aşamasında progresif motilite değerleri arasında fark bulunmadı(P>0.05).Yapılan TEM incelemesinde, tüm soğutma hızı gruplarında eritme sonrasında tespit edilen toplam hasarlı spermatozoit oranı, pooling sonrasına göreönemli derecede yüksek bulunmuştur (P<0.05). Sonuç olarak koç spermasının dondurulması öncesinde +5°Cye soğutulmasında 0.3°C/dk.nın üzerindesoğutma hızlarının kullanılmasının sperma kalitesini olumsuz etkilediği ve soğutma hızı 0.6 ve 0.9°C/dk.ya arttırıldıkça eritme sonrası total ve progresifmotilitenin artan oranlarda etkilendiği sonucu çıkarılmıştır. Ayrıca, koç spermasında düşük sıcaklara bağlı olarak oluşan ultra strüktürel hasarların ilksulandırma aşamasından itibaren başladığı ve ultra strüktürel hasarların, spermanın gördüğü işleme ve soğutma hızlarına göre başın farklı bölgelerindelokalize olma eğiliminde olduğu sonucu çıkarılmıştır.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessArticle2116167165361