Şireli, Halit DenizTutkun, MuhittinTatar, Ali MuratTekel, Nihat2020-03-122020-03-122013Şireli, H. D., Tutkun, M., Tatar, A. M. ve Tekel, N. (2013). Koyunlarda kızgınlığı denetim altına almada koç etkisinden yararlanma ve koyun yetiştiriciliği açısından önemi. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 1(1), 14-18.1308-06791307-9972https://hdl.handle.net/11468/4845https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/347967Bu derlemede, koyun yetiştiriciliğinde kızgınlığın denetlenmesinde kullanılan koç etkisi yönteminin nasıl uygulandığı ve koyun yetiştiriciliği açısından önemini ortaya koymak amaçlanmıştır. Pek çok koyun ırkında kızgınlığın belli dönemlerde görülmesi, yani mevsime bağlı poliösrik hayvanlar olmaları nedeniyle, üreme dönemlerini en verimli şekilde geçirmeleri istenmektedir. Bunun için uygulanan iki yöntem vardır. Bunlar koç etkisi ve eksogen hormon kullanımıdır. Koyun yetiştiricileri için en ekonomik ve kolay olanı koç etkisinin kullanılmasıdır. Koç etkisinin kızgınlığın denetimi üzerine etkisi, koçların yapağılarında bulunan yağıltı ve idrarlarındaki feremonların etkisi ile koyunların üreme etkinliğini hem sinirsel hemde hormonal olarak uyarmaktadır. Bu yöntemde, koçlar koyunlardan görsel, ses ve koku almasını engellemek amacıyla 4 ile 6 hafta arasında en az 2 km uzaklıkta tutulduktan sonra tekrar sürüye katılır. Koçların sürüye katılmasından sonra koyunlarda Lutein Hormonu (LH) salınımında artış görülmekte ve koyunların önemli bir kısmında yumurtlama yani ovulasyon şekillenmektedir. Bu yöntemin yetiştirici koşullarında uygulanması, gerek pratik, gerekse ekonomik yönü dikkate alındığında hormon uygulamalarına alternatif bir yöntem olarak da düşünülebilir.In this review, ram affect used for estrus synchronization in Sheep and applying method have been investigated in sheep breeding. Estrus in sheep are seen at certain times of the year only due to the seasonal breeders, so they are the most efficient way to spend periods of reproduction is required. Ram effect stimulate the reproductive efficiency of sheep as neural and hormonal by the effect of pheromones in wool, wax and urine that stimulates the ewes to ovulate. There are two methods applied such as ram effect and using of exogenous hormone. Here are the most economical way for the sheep breeders is to use of the ram effect. In this method, All ewes were prevented from visual, sound and odor contact of rams between for 4-6 week being isolated at a distance of at least 2 km from the males than rams are joined to the herd again. After joining the rams, the Luteinizing hormone (LH) secretion increases and ovulation is induced in many of the ewes. As a result, "the ram effect (RE)" can be considered as an alternative method to hormone applications due to both practical and economic aspect.trinfo:eu-repo/semantics/closedAccessKoç etkisiKızgınlığın denetimiÜreme etkinliğiYumurtlamaRam effectEstrus controlReproductive activityOvulationArticle111418