Vural, AydınÇelik, Ahmet2023-09-132023-09-1320232023Çelik, A. (2023). Farklı hayvan sütlerinde insan sağlığı üzerine etkili bazı mikrorna'ların miktarının tespiti ve farklı ısıl işlemlerin bu mikrorna'lara etkisinin araştırılması. Yayımlanmamış doktora tezi, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.https://hdl.handle.net/11468/12562Amaç: Bu tez çalışmasında inek, manda, koyun, keçi ve eşek sütlerinde miRNA 15a, miRNA 29b, miRNA 34a ve miRNA 223'ün varlığı, ekspresyon seviyeleri ve sütlerin kompozisyonları ile olan ilişkileri incelenmiştir. Ayrıca sütlere farklı ısılar uygulanarak bu miRNA' ların değişim seviyeleri araştırılmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmada inek, manda, koyun, keçi ve eşek sütlerinin fizikokimysal analizleri yapılmıştır. Sütlerin eksozomlarının izolasyonu yapılarak RNA'lar elde edildi. miRNA 15a, miRNA 29b, miRNA 34a ve miRNA 223'ün RTqPCR cihazında ekspresyon seviyeleri elde edilerek, sütlerin fizkokimyasal verileri ile miRNA'lara ait veriler arasında korelasyon analizi uygulanmıştır. Sütlere yağ banyosunda farklı ısı dereceleri uygulayarak, sütlerde bulunan dört adet miRNA'nın miktarındaki değişimlerin tespiti yapılmıştır. Bulgular: Yapılan analizlerde tüm sütlerde miRNA 15a, miRNA 29b, miRNA 34a ve miRNA 223'ün ekspresyonlarının olduğunun tespiti yapıldı. İnek sütünde miRNA 34a ile yağ arasında ve koyun sütünde miRNA 34a ile pH ve kuru madde arasında pozitif ve anlamlı ilişki bulunmuştur. Koyun sütünde miRNA 29b ile kuru madde ve yağ arasında negatif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Keçi sütünde miRNA 223 ile kuru madde arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Eşek sütünde miRNA 29b ile yağ arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki bulundu. Ayrıca miRNA'larda ısıya bağlı farklı değişimlerle miRNA'ların ısıdan etkilendiklerinin tespiti yapılmıştır. 2 Sonuç; İncelenen tüm hayvan türlerinin sütlerinde, araştırılan miRNA'ların ekspresyonlarının olduğu ve sütlerin bileşimi ile anlamlı düzeyde ilişkileri tespit edildi. Sütlere ısıl işlem uygulandığında miRNA'ların farklı tepkiler verdiği gözlemlendi. miRNA'ların sütün sağlığı, hijyeni, bileşimi ve teknolojisi açısından önemli çalışma alanları olduğu ve bu konularda daha spesifik ve detaylı çalışmalar planlanması gerektiği düşünülmektedir.Aim: In this thesis, the presence of miRNA 15a, miRNA 29b, miRNA 34a and miRNA 223 in cow, buffalo, sheep, goat and donkey milk, their expression levels and their relationship with milk composition were investigated. In addition, the change levels of these miRNAs were examined by applying different temperatures to the milk. Materials and Methods: In the study, physicochemical analyzes of cow, buffalo, sheep, goat and donkey milk were performed. RNAs were obtained by isolating the exosomes of milk. The expression levels of miRNA 15a, miRNA 29b, miRNA 34a and miRNA 223 were obtained in the RT-qPCR device, and correlation analysis was performed between the physicochemical data of milk and the data of miRNAs. By applying different temperatures to the milk in the oil bath, the changes in the amount of four miRNAs in the milk were determined. Results: In the analysis, it was determined that miRNA 15a, miRNA 29b, miRNA 34a and miRNA 223 were expressed in all milks. A positive and significant relationship was found between miRNA 34a and fat in cow's milk. A positive and significant relationship was found between miRNA 34a and pH dry matter in sheep milk. A negative and significant relationship was found between miRNA 29b and dry matter and fat in sheep milk. A positive and significant relationship was found between miRNA 223 and dry matter in goat milk. A positive and significant relationship was found between miRNA 29b and fat in donkey milk. In addition, it was determined that miRNAs were affected by heat with different heat-related changes in miRNAs. 4 Conclusion: In the milk of all examined animal species, the expressions of the investigated miRNAs and their significant relationship with the composition of the milk were determined. It was observed that miRNAs gave different responses when heat treatment was applied to milk. It is thought that miRNAs are important study areas in terms of milk health, hygiene, composition and technology, and more specific and detailed studies should be planned on these issues.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessMikroRNASütEşek sütüEkstrasellüler veziküllerEksozomMilkDonkey milkExtracellular vesiclesExosomeDoctoral Thesis