Yüksel, TuğbaKaraçetin, GülAlaca, Rümeysa2021-05-072021-05-0720182018Alaca, R. (2018). Sentetik kannabinoid kullanım bozukluğu olan ergenlerde yürütücü fonksiyonların değerlendirilmesi ve opiyat kullanım bozukluğu olan ergenlerle karşılaştırılması. Uzmanlık tezi, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.file:///C:/Users/User/Downloads/521802.pdfhttps://hdl.handle.net/11468/6879Amaç: Türkiye'de ergen yaş grubunda madde bağımlılığı tedavisi için başvuran madde kullanıcıları arasında sentetik kannabinoid (SK) ve yarı-sentetik opiyat (YSO) kullanan olguların sayısının yüksekliği dikkat çekmektedir. Sentetik kannabinoid ve yarı-sentetik opiyatların yürütücü işlevler üzerindeki etkileriyle ilgili bilgilerimiz oldukça sınırlıdır. Bu alanla ilgili nöropsikolojik testler kullanılarak yapılan çalışmaların sayısı yeterli değildir. Ayrıca bu iki maddeyi kullanan ergenleri sosyodemografik özellikleri ve madde kullanım özellikleri açısından kıyaslayan herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu bilgiler göz önüne alınarak, amacımız bu iki grupla ilgili klinik bilgilerimizi genişletmek ve bu iki grubun yürütücü işlevlerini nöropsikolojik test bataryası kullanarak birbiriyle karşılaştırmaktır. Yöntem: İstanbul Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim Araştırma Hastanesi'nde ayaktan veya yatarak tedavi edilmekte olan, sentetik kannabinoid kullanıcısı 30 ergen hasta ile yarı-sentetik opiyat kullanınıcısı 32 ergen hasta çalışmaya dahil edilmiştir. Sosyodemografik veri formu doldurulduktan sonra Okul Çağı Çocukları için Duygudurum Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli (ÇDŞG-ŞY) ölçeği kullanılarak hastaların psikiyatrik eş tanıları değerlendirilmiştir. Ardından sırasıyla Stroop Renk Kelime Testi ve Wisconsin Kart Eşleme Testi (WKET) uygulanarak olguların yürütücü fonksiyonları değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmamızda, sentetik kannabinoid ve yarı-sentetik opiyat kullanıcıları arasında; olguların sosyodemografik özellikleri, tercih madderine başlama yaşları, kullanım süreleri, kullanım sıklıkları ve son kullanımdan sonra geçen süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır. Gruplar arasında; hayat boyu sigara, alkol, uçucu madde, esrar, kokain ve metamfetamin kullanımları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamışken, sentetik kannabinoid grubu olgularda hayat boyu ekstazi kullanım miktarı, yarı-sentetik opiyat grubundan daha yüksek olarak tespit edilmiştir. Eşlik eden psikopatolojiler açısından çalışma grupları arasında istatistiksel anlamlı fark saptanmamıştır. En sık eşlik eden tanı her iki grupta da Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) olarak tespit edilmiştir. İki grubun yürütücü fonksiyonları karşılaştırıldığında; Stroop testinde yarı-sentetik opiyat kullanıcılarının seçici dikkat fonksiyonlarının daha bozuk olduğu saptandı. Diğer Stroop fonksiyonları ve WKET performansları açısından iki grup arasında istatistiksel açıdan anlamlı fark saptanmadı. Total madde kullanım miktarları ile yürütücü fonksiyonlarda bozulma arasındaki ilişki değerlendirildiğinde; SK total kullanım miktarı ile Stroop ve WKET test puanları arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. YSO total kullanım miktarı ile Stroop testinin 5. bölüm puanları arasında pozitif korelasyon tespit edilmiştir. YSO total kullanım miktarları ile WKET puanları arasında ise herhangi bir korelasyon saptanmamıştır. Son madde kullanımı üzerinden geçen süre ile yürütücü fonksiyonlarda bozulma arasındaki ilişki değerlendirildiğinde; SK son kullanımının üzerinden geçen süre ile Stroop ve WKET performansları arasında herhangi bir korelasyon tespit edilmemiştir. YSO son kullanımdan sonra geçen süre ile Stroop testi 1. Kart bitirme süresi arasında negatif korelasyon tespit edilmiştir. YSO son kullanımdan sonra geçen süre ile WKET puanları arasında herhangi bir ilişki tespit edilmemiştir. Sonuç: Çalışmamız; SK ve YSO kullanıcısı ergenlerin; sosyodemografik özellikler, eşlik eden psikopatolojiler ve tercih maddeleri ile ilgili özellikler açısından birbiriyle benzer olduğunu göstermektedir. Ekstazi dışındaki diğer maddelerin yaşam boyu kullanımı iki grupta benzer olarak saptanmıştır. Ekstazi kullanımının YSO grubundan daha çok SK grubuna eşlik etmekte olduğu görülmüştür. YSO kullanıcılarının seçici dikkat fonksiyonlarının SK grubuna göre daha bozuk olduğu tespit edilmiştir, onun dışındaki yürütücü işlev performansları iki grupta da benzer olarak saptanmıştır. Uyguladığımız nöropsikolojik testlerin sonuçları, eroinin de en az (yürütücü fonksiyonları bozduğu bilinen) kannabinoidler kadar yürütücü fonksiyonları bozduğunu göstermektedir. YSO kullanım miktarı arttıkça dikkat, bilişsel esneklik ve tepki ketleme yeteneklerinin daha fazla bozulduğu bulunmuştur. Ayrıca YSO daha yakın zamanlı kullananların okuma hızlarının daha yavaş, dikkat fonksiyonlarının daha kötü olduğu saptanmıştır.Objective: Synthetic cannabinoids and semi-synthetic opiate uses high number of noteworthy cases among drug users seeking treatment for substance abuse in adolescent age group in Turkey. Our knowledge of the effects of synthetic cannabinoids and semi-synthetic opiates on executive functions is limited. The number of studies using neuropsychological tests related to this field is not sufficient. In addition, there were no studies comparing sociodemographic characteristics and substance use characteristics of adolescents using these two substances. Taking this information into consideration, our aim is to expand our clinical knowledge about these two groups and to compare the executive functions of these two groups with neuropsychological test battery. Methods: 30 adolescent patients with synthetic cannabinoid use and 32 adolescent patients with semi-synthetic opiate use whom treated in Istanbul Bakırköy Dr. Mazhar Osman Mental Health and Nerve Diseases Training at the Research Hospital were included in the study. After the sociodemographic data form was completed, psychiatric comorbidities of the patients were evaluated by using the The Kiddie Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia-Present and Lifetime Version (KSADS-PL). Then, Stroop Color Vocabulary Test and Wisconsin Card Sorting Test (WCST) were applied to evaluate the executive functions of the cases. Results: In our study, no statistically significant difference was found between the sociodemographic characteristics of the patients, the age of use of the substance, the duration of use, the frequency of use and the periods after the end of use. No statistically significant difference was found between the lifetime use of cigarette, alcohol, volatile substance, cannabis, cocaine and methamphetamine. In cases of synthetic cannabinoid group, life-long ecstasy use was higher than semi-synthetic opioid group. No statistically significant difference was found between the study groups in terms of accompanying psychopathologies. The most common comorbid diagnosis was Attention Deficit and Hyperactivity Disorder (ADHD) in both groups. Comparing the executive functions of the two groups; selective attention functions of semi-synthetic opiate users were found to be more impaired in Stroop Test. No statistically significant difference was found between the two groups in terms of other Stroop functions and WCST performances. When the relationship between total substance use and executive impairment is evaluated; no significant relationship was found between the total amount of SC and the Stroop and WCST test scores. A positive correlation was found between the total usage amount of semi-synthetic opiate and the 5th section scores of the Stroop test. There was no correlation between the total usage amounts of semi-synthetic opioids and WCST scores. A negative correlation was found between the time elapsed after semi-synthetic opiate end use and Stroop test 1. card completion time. No relationship was found between WCST scores after the last use of semi-synthetic opioids. No correlation was found between the elapsed time of synthetic cannabinoid and WKET and Stroop test scores. Conclusion: The sociodemographic characteristics, comorbid psychopathology and substance use characteristics of adolescents using synthetic cannabinoids and semi-synthetic opiates are similar in our study. It was observed that the use of ecstasy was accompanied with more synthetic cannabinoid group than the semi-synthetic opioid group. Lifetime use of other substances was found to be similar in two groups. It was found that selective attention functions of semi-synthetic opiates users were more impaired than synthetic cannabinoids group, It was found that other executive function performances were similar in both groups. According to the neuropsychological test results; it is observed that opiates disrupt executive functions as much as cannabinoids. As the amount of semi synthetic opiate use increased, further deterioration of attention and cognitive flexibility abilities. Our study is another result; more recent use of semi-synthetic opiates read speed is slower, attention functions are worse.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessSentetik kannabinoidYarı-sentetik opiyatYürütücü fonksiyonSynthetic cannabinoidSemi-synthetic opiateExecutive functionsSpecialist Thesis