Beybur, MustafaBozkurt, Ömer2022-10-262022-10-262021Beybur, M. (2021). Mevduat ve katılım bankalarının mevduat vadeleri yönünden karşılaştırmalı analizi. Ö. Bozkurt (Ed.). 14. Uluslararası Güncel Araştırmalarla Sosyal Bilimler Kongresi Özet Metinleri 29-31 Ekim 2021, Antalya, Türkiye içinde. (s. 52).978-605-74907-9-7https://hdl.handle.net/11468/10674Banka bilançolarının pasif bölümünde en önemli paya sahip olan mevduatlar, bankaların temel işlevi olan fon toplama ve kredi kullandırma fonksiyonunu yerine getirmesinde önemli bir yere sahiptir. Vadelerine göre mevduatlar genel anlamda vadeli ve vadesiz mevduatlar olmak üzere 2’ye ayrılmaktadır. Vadeli mevduatlara bankalar tarafından faiz/kâr payı ödenmesine karşın, vadesiz mevduatlara bankalar tarafından herhangi bir ödeme yapılmamaktadır. Bu yönü vadesiz mevduatları bankacılık sektörü açısından hem ucuz bir fon kaynağı ve hem de kaynak maliyetlerini düşürücü bir ürün yapmaktadır. Diğer taraftan mevduatların bir kısmı zorunlu karşılık olarak ayrıldığından dolayı tamamı kredi işlemlerinde kullanılamamaktadır. Mevduat vadesinin uzun olması ayrılacak zorunlu karşılık oranının düşmesini sağlamakta ve en yüksek zorunlu karşılık oranı ise vadesiz mevduatlara uygulanmaktadır. Vadesiz mevduatlar aynı zamanda her an geri çekilme riski taşıdığından dolayı banka bilançolarının zayıflamasına da neden olmaktadır. Vadesiz mevduatların bünyesinde barındırdığı bu risk ve zorunlu karşılık oranlarının yüksekliği bankaların uzun vadeli mevduatlara daha yüksek faiz/kâr payı ödemesine neden olmaktadır. Bankalar açısından vadeli ve vadesiz mevduatların hem avantaj hem de dezavantajları bulunduğundan dolayı bankaların mevduat vade yapılarını iyi dengelemeleri gerekmektedir. Uzun vadede ekonomik koşulların, mevduat faiz oranlarının veya kurların değişmeyeceği yönünde beklenti içerisinde olan mudiler tarafından vadeli mevduat hesapları tercih edilmektedir. Toplam mevduat içerisindeki vadesiz mevduat payının yükselmesi, bankacılık sektörüne duyulan güvenin zayıflığına, dolarizasyon riskine ve uzun vadede ekonomiye duyulan güvenin zayıfladığına işaret etmektedir. Bu nedenle mevduatların vade yapısı hem bankacılık sektörünün likiditesi açısından hem de ekonomik beklentiler açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmada 2011-2021 yılları arasındaki süreçte katılım ve mevduat bankalarının mevduat vade yapılarının gelişimi karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda toplam mevduat içerisindeki vadesiz mevduat oranının katılım bankalarında mevduat bankalarına göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra 2011, 2012 ve 2013 yıllarında katılım bankalarının toplam mevduatlarının ortalama %23’ünün 1 yıl ve üzeri vadeli mevduatlardan oluştuğu ancak sonraki yıllarda toplam mevduat içerisindeki 1 yıl ve üzeri mevduat oranında hızlı bir azalma olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, özellikle 2020 ve 2021 yıllarında hem katılım hem de mevduat bankalarının 1-3 ay arası vadeli mevduat oranlarının azaldığı, buna karşılık vadesiz mevduat oranlarının yükseldiği tespit edilmiştir.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessKatılım bankacılığıMevduat bankacılığıBankacılıkVadeli mevduatVadesiz mevduatConference Object5252