Lozan Barış Konferansında çözüme kavuşturulamayan sorunlar

Lozan Barış Antlaşması, ?stiklal Savaşına son verme, Birinci Dünya Harbinin galipleri ile hesaplaşma, hukuki ve siyasi yönden anlaşmazlıkları çözümleme, yüzyıllardan beri sürüklene gelen problemlere çare bulma adına gerçekten önemli ve büyük bir eserdir. Kurtuluş Savaşından başarıyla çıkmış, ?tilaf Devletlerinin zorla uygulatmaya çalıştıkları Mondros Mütarekesi ve Sevr Antlaşmasının kabul edilemez hükümlerinden kurtulup yeni hür ve bağımsız bir devlet olma yolunda emin adımlarla ilerleyen Türkiye olarak, kendilerini Birinci Dünya Harbinin galibi gören, Osmanlı ?mparatorluğu zamanında kazandıkları imtiyazları kaybetme endişesinde olan devletlere karşı o günün şartlarında, elde edilebilecek en uygun maddelere imza atılmıştır. Elbette ki her istediğimizi elde edememiş ve bazı hususların çözümlerini zamana bırakmış olabiliriz, fakat şunu da unutmamak gerekmektedir ki; artık Türk Ulusunun da savaşacak hâli kalmamış bütün imkânlarını Kurtuluş Harbinde kullanmıştır. Bu çalışmada Lozan Barış Antlaşmasına başka bir yönüyle ele alarak, iki safhalı olan bu konferans sonucunda karşılıklı sonuca varılamayan veya bizim tarafımızdan istenildiği şekilde sonuçlanmayan hususların ileride nasıl çözüldüğü ve hala günümüze etkileri incelenmiştir. Tezin giriş bölümünde Birinci Dünya Savaşından Lozan Antlaşmasına kadar geçen sürede gelişen siyasi olaylardan kısaca bahsettikten sonra konferans şartları ve karşılıklı katılımcılara değinilmiştir. Birinci bölümde; Konferansın her iki safhasında görüşülen hususlar ayrıntıları ile ele alınmıştır. ?kinci bölümde, Lozan’da Çözüme Kavuşturulamayan Sorunlar başlığı altında birinci ve ikinci safhadaki sorunlar ayrı ayrı incelenmiş, Lozan Barış Konferansına yapılan eleştiriler ve Sevr Antlaşması ile karşılaştırılması yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise çözüme kavuşturulamayan sorunların günümüze ne gibi etkileri olduğu belirtilmeye çalışılmıştır. Sonuç bölümünde de Lozan Barış Konferansına ilişkin eleştiriler olmasına, bazı sorunların tam olarak çözümlememesine rağmen Atatürk’ün de belirttiği gibi “Osmanlı devrine ait tarihte eşi görülmemiş bir siyasi zafer eseri” olduğu ve geçerliliğini günümüze kadar sürdüren ve sürdürecek ender antlaşmalardan biri olduğuna belirtilmiştir.

Lozan Peace Agreement was a real achievement just because it ended the Independence War, got revenge from the winners of World War I (WWI), solved legislative and politics problems and found solutions to the problems which were ongoing for centuries. Since the winners of WWI, worrying to lose the privileges that they had during the Ottoman Empire, have forced Turkey to agree with the unacceptable articles of Mondros and Sevr Agreement. But Turkey, as being a new and independent state, has signed the Lozan Peace Agreement under the most appropriate conditions. Of course we couldn’t get all we wanted and let some problems to be solved in time but it is to be known that, in that time Turks had no power and source to continue the war anymore. In this study, Lozan Peace Agreement was discussed in a different point of view. The bilaterally unsolved problems and the subjects that were resulted not in favor of us, were examined. In the introductory of the study, after the conference conditions and attendees were shortly mentioned, the politics events from WWI to Lozan Peace Agreement were discussed. were discussed in details. In the second chapter, the problems occurred in the first and the second phase were examined separately and compared under the article of “Problems that couldn’t be solved in Lozan”. In the third chapter the effects of unsolved problems were discussed. In the final chapter, in despite of criticism against Lozan Peace Conference and existence of some ongoing unsolved problems, it is mentioned that Lozan is one of the unique agreement which effects today and the future, as Atatürk said “Lozan is such a political victory that never seen in whole Ottoman Empire history”.