Romantik ilişkilerde akılcı olmayan inançlar kıskançlık ve duygusal manipülasyonun depresyon düzeyini yordamadaki rolünün incelenmesi

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorAyna, Yunus Emre
dc.contributor.authorBök, Ömer Furkan
dc.date.accessioned2025-05-30T08:33:02Z
dc.date.available2025-05-30T08:33:02Z
dc.date.issued2025
dc.date.submitted2025
dc.departmentDicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Ana Bilim Dalı
dc.description.abstractBu araştırmanın temel amacı romantik ilişkisi olan bireylerin akılcı olmayan inançlar, kıskançlık ve duygusal manipülasyonlarının depresyon düzeyini yordamadaki rollerini incelemek ve çeşitli demografik değişkenlerin akılcı olmayan inançlar, kıskançlık, duygusal manipülasyon ve depresyon üzerindeki etkisini belirlemektir. Mevcut araştırmaya Türkiye'nin çeşitli yerlerinde romantik ilişki yaşayan 226 kadın, 180 erkek olmak üzere toplamda 406 kişi katılmıştır. Araştırmada akılcı olmayan inançları belirlemek amacıyla "Romantik İlişkilerde Akılcı Olmayan İnançlar Ölçeği", kıskançlık düzeyini belirlemek için "Romantik Kıskançlık Ölçeği" alt boyutu ''Kıskançlık Tetikleyicileri'', duygusal manipülasyon düzeyini belirlemek için "Duygusal Manipülasyon Ölçeği", depresyon düzeyini belirlemek için ''Beck Depresyon Envanteri'' ve demografik değişkenleri elde etmek amacıyla "Demografik Bilgi Formu" kullanılmıştır. Akılcı olmayan inançlar, kıskançlık, duygusal manipülasyon ve depresyon arasındaki gruplar arası anlamlı farklılıkların belirlenmesi için Welch'in bağımsız gruplar t-testi ve Welch'in tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Akılcı olmayan inançlar, kıskançlık, duygusal manipülasyon ve depresyon arasındaki ilişkinin belirlenmesi için Pearson korelasyon analizi uygulanmıştır. Ayrıca akılcı olmayan inançlar, kıskançlık ve duygusal manipülasyonun depresyon düzeyini hangi düzeyde yordadığını belirlemek amacıyla Çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre akılcı olmayan inançlar ile kıskançlık arasında pozitif anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Akılcı olmayan inançlar ile depresyon arasında farklı düşünmek, cinsiyet farklılıkları, fiziksel yakınlık, sosyal zaman kullanımı alt boyutlarında pozitif anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Bunun yanı sıra akılcı olmayan inançlar ile duygusal manipülasyon arasında zihin okuma ve aşırı beklentiler alt boyutları dışında anlamlı ilişki bulunamamıştır. Kıskançlık ile duygusal manipülasyonun anlamlı pozitif bir ilişkisi olduğu görülürken kıskançlık ile depresyon arasında anlamlı ilişki bulunamamıştır. Ayrıca duygusal manipülasyon ile depresyon arasında anlamlı ilişki bulunamamıştır. Akılcı olmayan inançlardan fiziksel yakınlık ve sosyal zaman kullanımı depresyonu pozitif anlamlı yordarken, aşırı beklentiler depresyonu negatif anlamlı yordamıştır. Akılcı olmayan inançlardan farklı düşünmek, zihin okuma ve cinsiyet farklılıkları depresyonu anlamlı yordamamıştır. Kıskançlık depresyonu pozitif anlamlı olarak yordarken, duygusal manipülasyon depresyonu anlamlı olarak yordamamıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular literatür eşliğinde tartışılmış ve ortaya çıkan sonuçlar doğrultusunda öneriler getirilmiştir.
dc.description.abstractThe main purpose of this study is to examine the roles of irrational beliefs, jealousy, and emotional manipulation in predicting depression levels among individuals in romantic relationships, and to identify the effects of various demographic variables on irrational beliefs, jealousy, emotional manipulation, and depression. A total of 406 participants, including 226 women and 180 men, in romantic relationships from various regions of Turkey, took part in the study. To identify irrational beliefs, the "Irrational Beliefs in Romantic Relationships Scale" was used; the "Romantic Jealousy Scale," specifically the subdimension "Jealousy Triggers," was used to determine jealousy levels; the "Emotional Manipulation Scale" was used to assess emotional manipulation; and the "Beck Depression Inventory" was used to measure depression levels. Demographic variables were obtained using the "Demographic Information Form." To determine the significant differences between groups regarding irrational beliefs, jealousy, emotional manipulation, and depression, Welch's independent samples t-tests and Welch's one-way analysis of variance (ANOVA) were conducted. To examine the relationships between irrational beliefs, jealousy, emotional manipulation, and depression, Pearson correlation coefficient analysis was applied. Additionally, a multiple linear regression analysis was performed to determine the extent to which irrational beliefs, jealousy, and emotional manipulation predict depression levels. The findings of the study revealed that irrational beliefs were positively significantly related to jealousy, while irrational beliefs were positively significantly related to depression, except for the subdimensions of mind reading and excessive expectations. No significant relationship was found between irrational beliefs and emotional manipulation, except for the subdimensions of mind reading and excessive expectations. A significant positive relationship was observed between jealousy and emotional manipulation, while no significant relationship was found between jealousy and depression. Finally, no significant relationship was found between emotional manipulation and depression. Among the irrational beliefs, physical proximity and social time usage positively predicted depression, while excessive expectations negatively predicted depression. No significant prediction of depression was found for the irrational beliefs subdimensions of "different thinking," "mind reading," and gender differences. Jealousy was found to positively predict depression, while emotional manipulation did not significantly predict depression. The results of the study were discussed in light of the existing literature, and recommendations were made based on the findings.
dc.identifier.citationBök, Ö. F. (2025). Romantik ilişkilerde akılcı olmayan inançlar kıskançlık ve duygusal manipülasyonun depresyon düzeyini yordamadaki rolünün incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11468/32290
dc.identifier.yoktezid922528
dc.institutionauthorBök, Ömer Furkan
dc.institutionauthorAyna, Yunus Emre
dc.language.isotr
dc.publisherDicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
dc.relation.publicationcategoryTez
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subjectRomantik İlişkiler
dc.subjectAkılcı Olmayan İnançlar
dc.subjectKıskançlık
dc.subjectDuygusal Manipülasyon
dc.subjectDepresyon
dc.subjectRomantic Relationships
dc.subjectIrrational Beliefs
dc.subjectJealousy
dc.subjectEmotional Manipulation
dc.subjectDepression
dc.titleRomantik ilişkilerde akılcı olmayan inançlar kıskançlık ve duygusal manipülasyonun depresyon düzeyini yordamadaki rolünün incelenmesi
dc.title.alternativeExamining the role of irrational beliefs, jealousy and emotional manipulation in predicting the level of depression in romantic relationships
dc.typeMaster Thesis

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
Romantik ilişkilerde akılcı olmayan inançlar kıskançlık ve duygusal manipülasyonun depresyon düzeyini yordamadaki rolünün incelenmesi.pdf
Boyut:
1.29 MB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
İndir
Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
[ X ]
İsim:
license.txt
Boyut:
1.17 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama:
İndir

Koleksiyon

Sosyal Bilimleri Enstitüsü Tezler