Farklı multipl skleroz formlarının ayırıcı tanısında biyobelirteç olarak nöronal ve glial yıkım ürünlerinden adipokin panelinin araştırılması

Amaç: Multipl skleroz (MS), gerek klinik seyri gerekse de immünolojik özellikleri ve patogenezi ile oldukça heterojen olan; genç ve orta yaş grubunda en sık nörolojik özürlülüğe yol açan bir hastalıktır. Etyolojisi net olarak anlaşılamamış olsa da MS patogenezinde immün sistem önemli bir rol oynamaktadır. Leptin, resistin ve adiponektin olarak bilinen bazı adipositokinlerin inflamasyon ile ilişkili oldukları ve MS patogenezinde de önemli rollerinin olabileceği son yıllarda dikkati çeken araştırma konularından biridir (1-6). Bu çalışmada relapsing remitting multipl skleroz (RRMS), klinik izole sendrom (KİS) olguları ile sağlıklı gönüllülerin periferik kan mononükleer hücreleri elde edilerek serum leptin, resistin, adiponektin, monosit kemoartraktan protein-1 (MCP-1), interlökin-1 (IL-1), interlökin-6 (IL-6), interlökin-8 (IL-8), tümör nekrozis faktör-a (TNF-a) düzeylerine bakılarak, elde edilen verileri gruplar arasında karşılaştırmak ve MS patogenezi, KİS'den MS'e dönüşü etkileyen immünolojik mekanizmalar ile ilgili bilgiler sağlamayı planladık. Ayrıca çalışmamızın sonuçları ile MS hastalarının ayırıcı tanısında kullanılabilecek prognoz ve özürlülük gelişimi belirteçleri ile yeni tedavi yöntemleri olabilecek bilgilere de ışık tutmayı amaçladık. Gereç ve Yöntemler: Çalışmamıza Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji kliniğinde takip edilen, 2010 Mc Donald kriterlerine göre kesin klinik MS tanısı alan ve remisyon döneminde olan 55 hasta, KİS tanısı olan 30 hasta ile ve 40 sağlıklı gönüllü alındı. Hastalardan ve sağlıklı kontrol grubundan bir kez kan örneği alındı. Hasta grupları ile sağlıklı kontrol grubunda ölçülen adiponektin, leptin, resistin, MCP-1, TNF-a, IL-1b, IL-6, IL-8 düzeyleri karşılaştırıldı. Çalışılan parametreler ile olguların yaş, cinsiyet, klinik bulguların başlangıç yaşı, ilk atakta ortaya çıkan klinik bulgular, kan örneği alındığı sırada belirlenen özürlülük (EDSS) skorları ve beden kitle indeksi değerleri karşılaştırıldı. Bulgular: RRMS olgularının adiponektin, leptin, resistin, MCP-1 ve IL-8 düzeylerinin anlamlı derecede yüksek olduğu saptandı (p<0,05). Dunn testi ile yapılan ikili grup karşılaştırmalarında RRMS olgularının serum adiponektin, leptin, resistin ve MCP-1 düzeylerinin KİS grubunun düzeylerinden anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptandı (tüm karşılaştırmalar p<0,05). RRMS ve sağlıklı gruplar arasındaki karşılaştırmalarda ise anlamlı farklılıklar adiponektin, leptin, resistin, MCP-1 ve IL-8 değerleri için saptandı (leptin ve adiponektin için p<0,05; resistin, MCP-1 ve IL-8 için p<0,01). Optik nörit (ON) ile başlayan olgular ile başlangıç bulguları optik nörit olmayan RRMS hastalarında yapılan karşılaştırmada; adiponektin, leptin, resistin ve MCP-1 düzeylerinin ilk bulgusu optik nörit olan RRMS olgularında anlamlı derecede düşük olduğu saptandı (p<0,05). Yine optik nöritle başlayan RRMS olgularının EDSS skorlarının daha düşük olduğu belirlendi (p=0,043). Sonuç: Bulgularımız belli başlı adipokinlerin üretimlerinin KİS'den RRMS'e dönüşüm sırasında arttığını düşündürmektedir. Genellikle proinflamatuar özelliklere sahip adipokinlerdeki bu artışın KİS'den RRMS'e geçişe sebep olması veya en azından bu geçiş sırasında bir rol oynuyor olması mümkündür. Anahtar Sözcükler: Relapsing-Remitting Multiple Skleroz, adiponektin, leptin, resistin, MCP-1, IL-8,adipokin

Objectives: Clinical course and immunological features and pathogenesis of Multiple Sclerosis (MS) is a quite heterogeneous illness; moreover, it is the most frequent cause of neurologic disorder at young and middle age groups. Even though its aetiology is not understood clearly, immune system has a critical role at RRMS pathogenesis. That some adipocytokines like leptin, resistin and adiponectin are correlated with inflammation and have also critical role at RRMS pathogenesis is one of the attention grabbing research subjects (1-6). In this study, our aim is to compare obtained datas between groups and to get data about immunologic mechanisms which affects MS pathogenesis transforming from KIS to RRMS, by obtaining relapsing remitting multiple sclerosis (RRMS), clinical isolated syndrome (KIS) facts and healthy volunteer's peripheral mononuclear blood cells and by controlling levels of serum leptin, resistin, adiponectin, monosit chemoattractant protein-1 (MCP-1), interleukin-1 (IL-1), interleukin-6 (IL-6), interleukin-8 (IL-8), tumor necrosis factor-1 (TNF-a). Moreover with this study results we aimed to reveal data that lead to new treatment methods with help of disability development indicators and prognosis that could be used at definitive diagnosis of RRMS patients. Material and Methods: At this study, we used 125 people who are followed at Dicle University Medical Faculty Education and Research Hospital. Fifty five of these patients have definite clinical MS diagnosis according to 2010 McDonald Criteria and are in remission, 30 of these have KIS diagnosis and 40 are healthy volunteers. We got once blood sample from patients and healthy control group. We compared levels of adiponectin, leptin, resistin, MCP-1, TNF-a, IL-1b, IL-6, IL-8 of patients and healthy control group. We compared studied parameters with age, sex, age at onset of clinical findings, clinical findings at first attack, disabilirty scores(EDSS) got during drawing blood sample and body mass index values. Results: It is determined that adiponectin, leptin, resistin, MCP-1 and IL-8 levels of RRMS cases are quite high (p<0,05). At comparements done with Dunn test, it is determined that levels of serum adiponectin, leptin, resistin and MCP-1 at RRMS cases are quite high at KIS group (at all comparements p<0,05). At the comparemednts between RRMS and healthy groups significant differences are determined for adiponectin, resistin, MCP-1 and IL-8 values (leptin and adiponectin- (p<0,05; resistin, MCP-1 and IL-8, (p<0,01). At the comparison between cases with optic neuritis (ON) and RRMS patients without optic neuritis, adiponectin, leptin, resistin and MCP-1 levels are quiet low at RRMS cases with optic neuritis (p<0,05). EDDS results of RRMS cases with optic neuritis are also lower (p=0,043). Conclusion: Results of this study showed that levels of some adiponectins increase during transformation from KIS to RRMS. It is possible that the increase at adiponectins which have proinflammatuar features lead to transformation from KIS to RRMS or at least it may have a role during this transformation process. Key Words: Relapsing-Remitting Multiple Sklerosis, adiponectin, leptin, resistin, MCP-1, IL-8, adipokin