Balkan Savaşlarının Osmanlı Taşrasına Yansıması ve Etkisi: Diyarbakır Vilayeti Örneği

Osmanlı Devleti’ni birçok açıdan ve muhtelif noktalardan etkileyen Balkan savaşları, özellikle toplumu kültürel, ideolojik ve bölgesel bağlamda derinden yaralamıştır. Ayrıca söz konusu süreç, dağılma belirtilerinin netliği ile tanımlanabilmektedir. Bununla birlikte motivasyon, sosyal dayanışma ile teşkilatlanma açısından zıtlıkları da içermekte ve devletin geneline etki eden olaylar zincirini meydana getirmektedir. Bu çalışmada; söz konusu savaşların, Balkan coğrafyasının uzağındaki bir bölgede yer alan Diyarbakır Vilayeti’ne nasıl yansıdığı, bunun sonucunda etkisinin ne olduğu ve tepki mahiyetinde hangi tür faaliyetlerin yürütüldüğüne yönelik soruların cevapları aranmıştır. Özellikle Balkan savaşları çerçevesinde yerel yetkililerin üretmeye çalıştığı politikalar, ahalinin yaşananlara karşı bakış açısı ve bu gelişmelerin sonucundaki göç hareketleri, asayiş problemleri ile ekonomik durum değerlendirilmiştir. Bu hedefler doğrultusunda arşiv kaynakları ve merkezi ile yerel basın incelenmiştir. Ayrıca döneme ve konuya ilişkin literatürden de istifade edilmiştir.