İbn Arabi ve Spinoza'da tanrı anlayışı

Tanrı kavramı, düşünce tarihinin en eski ve değişmeyen konularından biri olagelmiştir. Bütün düşünürler ve filozoflar Tanrı hakkında olumlu ya da olumsuz fikirlerini belirtmekten geri durmamışlardır. Biz bu bağlamda Tanrı kavramını, kendi düşünce sistemlerine göre ortaya koyan iki düşünce adamını seçtik. Batı felsefesinden Spinoza ve doğu felsefesinden bn Arabi'nin Tanrı konusundaki açıklamalarının benzer ve farklı yönlerini belirlemeye çalıştık. Çalışmamız, giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde; genel olarak Tanrı kavramı üzerinde durulmuş, bunun paralelinde Spinoza'nın eğitimini almış olduğu Yahudilik Tanrı anlayışı ve bn Arabi'nin eğitimini almış olduğu slam Tanrı anlayışı kısaca açıklanmıştır. Girişin sonunda, bn Arabi felsefesinin genel adı olarak nitelendirilen tasavvuf felsefesi ve Spinoza`nın felsefi anlayışı olarak nitelendirilen panteizm hakkında genel bir açıklama yapılmıştır. Birinci bölümde; bn Arabi'nin varlık anlayışı ile Vahdet-i Vücud bağlamında Tanrı anlayışı açıklanmıştır. kinci bölümde; Spinoza'nın varlık anlayışı ile Tanrı anlayışı ortaya konmuştur . Üçüncü bölümde; iki filozofun Tanrı anlayışlarının benzer ve farklı yönleri ortaya konmuş, sonuç ve değerlendirme kısmında ise çalışmanın vardığı sonuçlara ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.

The subject of our research is Concept of God that has been the oldest and an invariable matter in the history of thought, most of the philosophers opined on this concept. We will focus on the two philosophers who had peculier point of views on the God concept. One of them is Spinoza from west philosophy and the other is bn Arabi from east philosophy. Furthermore, we tried to define the resamblance between these philosophers thoughts. This research is formed by introduction and three parts. In the introduction part, the general view of the God concept is given. God concept is explained according to Spinoza?s religion Judaism and slamic religion of bn Arabi. General known name of the bn Arabi?s philosophy calls sufizm and panteizm that calls Spinoza?s philosophy understanding are explained at the end of the introduction. In the first part, the God concept is explained connecting by Vahdet-i Vücud with bn Arabi?s ontologic view. In the second part, God concept is given with Spinoza?s ontologic view. In the third part, the similarities and differences of God concepts of these two philosophers are given. Consequently the explanation is made according to evalution results.