Diyarbakır Hazro ilçesi Kazmacılar konağı koruma sorunları ve restorasyon önerisi

Diyarbakır merkezin kuzeydoğusunda alan Hazro ya da Hataro olarak adlandırılan yerleşim yeri,Tercil,Aymdar ve Mihrani kalelerinin içinde yer aldığı bölgede kurulmuştur. Asurlular zamanında yörede kurulan "HATARO” adlı Tercil Kalesinden adını alan Hazro, ilk çağlardan bu yana sırasıyla Perslerin, Makedonya Krallığı'nın Roma ve Bizans İmparatorluklarının idaresinde bulunmuştur. İlçe sınırları içinde anıtsal yapı gibi geleneksel yapılarda geçmişin izlerini günümüze taşır. Hazro tarihi ilçe merkezinin en önemli öğelerinden biri geleneksel evlerdir. İlçenin geçmişteki kültürel öğelerini, hayat tarzını, sosyo-ekonomik yapısını yansıtan bu evler, Bey Konakları olarak adlandınlan konaklar ile daha küçük ölçeklerde yapılan taş ve kerpiç malzemeli yapılardan oluşur. Bu çalışma, Diyarbakır ili, Hazro ilçesi, Elhuvan Mahallesi, Beyler Sokağı'nda yer alan Kazmacılar Konağı'nın restorasyon önerisini konu almaktadır. Haro ilçesi de 20. yüzyılın son çeyreğinde hızlı bir dönüşüm içerisine girmiştir. Yaşanan bu dönüşüm ilçenin tarihi dokusunun tahrip olmasına neden olmuştur. Bu nedenle ilçenin talihi zenginliğinin unutulmasının önüne geçmek ve bu zenginliği gelecek kuşaklara aktarabilmek için yapılacak her türlü koruma çalışması önemlidir. Bu tez kapsamında, tarihi Kazmacılar Konağı'nın geleceğe aktarılmasını sağlayacak bilgiler toparlanmış, 'rölöve, restitüsyon, restorasyon öneri projeleri hazırlanmış ve koruma-onarım yöntemleri' önerilmiştir. Çalışmanın rölöve aşamasında, yapının mevcut durumu (2017-2019) ölçüm ve fotoğraflarla belgelenmiştir. Yapıyla plan ve genel mimari özellikler açısından benzerlik gösteren konaklar incelenmiş, yazılı ve görsel belgeler ile alanda yapılan tespitlerden yararlanarak, restitüsyon önerisi hazırlanmıştır. Restorasyon projesinde ise, yapının konulması ve talihi ve mimari niteliklerine uygun olarak yeni bir işleve kavuşturulması için araştırma yapılmıştır. Tez çalışması kapsamında yapı için gerekli ve uygun konuna yöntemler: belirlenerek, yapının ilçe kültürünü anlatan ve ilçeye özgü ürünlerin satılabildiği bir kültür evi olarak düzenlenmesi olması planlanmıştır.

The settlement called Hazro or Hataro, located in the northeast of Diyarbakır center, was established in the region where the Tercil, Aymdar and Mihrani castles are located. Hazro, named after the Tercil Castle called "HATARO", which was established in the region during the Assyrian times, has been under the administration of the Persians, the Kingdom of Macedonia, the Roman and Byzantine Empires, respectively, since the early ages. Traditional structures such as monumental structures within the boundaries of the district carry the traces of the past to the present. Traditional houses are one of the most important elements of the district.These houses, which reflect the past cultural elements, lifestyle and socio-economic structure of the district, consist of mansions called Bey Konakları and structures made of stone and mud-brick material on smaller scales.This study was carried out in Diyarbakır province, Hazro district, Elhuvan Neighborhood. , is about the restoration proposal of Kazmacılar Mansion located in Beyler Street. The town of Haro also underwent a rapid transformation in the last quarter of the 20th century. This transformation caused the destruction of the historical texture of the district. the bird that will bring this wealth Any kind of conservation work to be done is important in order to transfer it to human resources. Within the scope of this thesis, the information that will enable the transfer of the historical Kazmacılar Mansion to the future has been gathered, 'relief, restitution, restoration proposal projects have been prepared and the subject-repair methods' have been suggested. During the survey phase of the study, the current state of the building (2017-2019) was documented with measurements and photographs. The mansions, which are similar to the building in terms of plan and general architectural features, were examined, and a restitution proposal was prepared by using the written and visual documents and the determinations made in the area. In the restoration project, research was carried out to put the building and give it a new function in accordance with its luck and architectural qualities. Within the scope of the thesis study, the necessary and appropriate methods for the building were determined, and it was planned to organize the building as a cultural house that describes the district's culture and where products specific to the district can be sold.