Kırgız Türkçesinde “Kara-” duyu fiili: Anlamsal özellikleri ve kavram alanı üzerine

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorAbdiraim, Kıyal Kamchybekova
dc.date.accessioned2025-03-08T18:29:46Z
dc.date.available2025-03-08T18:29:46Z
dc.date.issued2017
dc.departmentDicle Üniversitesi
dc.description.abstractKırgız Türkçesinde çok yaygın kullanılan görsel duyu fiillerinden biri “kara-” duyu fiilidir. Bu fiil bilinçli ve istemli bir hareketlilik içeren aktif duyu fiilidir ve görsel duyu fiillerinin çekirdek eylemlerinden biridir. “Kara-”duyu fiili geniş metinsel sıklığa sahip olmakla birlikte, anlamca kaynaşmış fiillerin önemli kütüğünü de oluşturmaktadır. Bu çalışmada modern Kırgız Türkçesi edebî dilinin sözlüklerinden ve edebî metinlerden derlenen örneklerden “kara-” duyu fiilinin farklı kullanımları ve anlamsal özellikleri, insanların algılama etkinliğinin bağlandığı zihinsel ve ruhsal süreçlerle ilişkili olarak sözcüksel anlam bilimi çerçevesinde incelenmeye alınmıştır. Dil bilimi açısından da çok esnek yapıya sahip olan “kara-” duyu fiilinin farklı yardımcı fiillerle kullanımı da yaygındır. Kırgız Türkçesinde çok sık rastlanan fiillerin yardımcı fiillerle birlikte kullanımları olgusunun asıl fiillere kazandırdığı anlamsal farklılıklar, “cat-, kal-, otur-, tur-” gibi yardımcı fiiller örneğinde ele alınmış ve eldeki teorik bilgilere uygun olarak tespit edilen tüm anlamsal özellikleri tanımlanmaya çalışılmıştır. Ayrıca bu çalışma son yıllarda Türkoloji alanında artmaya başlayan sözcüksel anlam bilimi çalışmalarına yararlı bir kaynak olması ve katkı sağlaması amacıyla ortaya konulmuştur.
dc.description.abstract“Kara-” (look) is one of the most frequently used verbs of visual perception in Kyrgyz Turkish. It is a perception verb that contains a conscious and voluntary act and is one of the core acts of verbs of visual perception. The verb “kara-” has a wide range of textual frequency and at the same time constitutes a significant register of the verbs linked by their meanings. This study has collected the samples and semantic features of various usages of the verb “kara-” from dictionaries of Kyrgyz Turkish and has examined them in relation to cognitive and mental processes which lead to perception activity. The verb “kara-” which is linguistically flexible as well, is widely used with different auxiliary verbs. It examined the collocations of the most frequent verbs with auxiliary verbs, and the semantic differences added to the main verbs by the auxiliary verbs as “cat-, kal-, otur-, tur-”. All identified semantic meanings were defined according to the theoretical knowledge we hold so far. Furthermore, this study aims to serve as a source for the future research in the area of lexical semantics in Turkology, which has gained popularity in recently.
dc.identifier.citationAbdiraim, K. K. Kırgız Türkçesinde “Kara-” duyu fiili: Anlamsal özellikleri ve kavram alanı üzerine. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, (43), 9-24.
dc.identifier.issn1301-0077
dc.identifier.issn2651-5091
dc.identifier.issue43
dc.identifier.startpage45536
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11468/32068
dc.identifier.urihttps://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/445080
dc.language.isotr
dc.publisherTürk Dil Kurumu
dc.relation.ispartofTürk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_DergiPark_21250205
dc.subjectSözcüksel anlam bilimi
dc.subjectduyu fiilleri
dc.subjectLexical semantics
dc.subjectPerception verbs
dc.subjectKyrgyz Turkish
dc.subjectKırgız Türkçesi
dc.titleKırgız Türkçesinde “Kara-” duyu fiili: Anlamsal özellikleri ve kavram alanı üzerine
dc.title.alternativeSemantic properties and conceptual field of perception verb “Kara-/look” in Kyrgyz Turkish
dc.typeArticle

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
445080.pdf
Boyut:
374.45 KB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
İndir

Koleksiyon

Edebiyat Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü Koleksiyonu