Evlilik uyumunun ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar, aleksitimi ve algılanan eş desteği bağlamında yordanması

Bu araştırmanın amacı, evlilik uyumu ile ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar, aleksitimi ve algılanan eş desteği arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini en az 1 yıldır evli olan, Türkiye'nin farklı şehirlerinden araştırmaya gönüllü olarak katılan 24-73 yaş aralığında 465 (262 kadın, 203 erkek) evli birey oluşturmaktadır. Katılımcılara Kişisel Bilgi Formu, Yenilenmiş Çift Uyum Ölçeği (YÇUÖ), İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği (İİBÇÖ), 20 maddelik Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20) ve Eş Destek Ölçeği (EDÖ) uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde evlilik uyumunun demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek amacıyla bağımsız örneklemler t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yapılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkilerin tespit edilmesi için Pearson korelasyon analizi yapılmıştır. Evlilik uyumunu yordayan değişkenlerin belirlenmesi amacıyla hiyerarşik regresyon analizi yöntemi uygulanmıştır. Evli bireylerin evlilik uyumlarının yaş, eğitim düzeyi, evlenme şekli, evlenme yaşı, eş ile aradaki yaş farkı, evlilik süresi, çocuk sayısı ve gelir durumu değişkenlerine göre farklılaştığı; cinsiyet, yaşam yeri, evlilik sayısı ve çalışma durumu değişkenlerine göre ise farklılaşmadığı sonucu elde edilmiştir. Araştırmanın korelasyon analizi sonuçları, evlilik uyumunun ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar ve aleksitimi ile olumsuz yönde, eş desteği ile olumlu yönde anlamlı ilişki içinde olduğunu ortaya koymaktadır. Yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonucuna göre; bilişsel çarpıtmalardan yakınlıktan kaçınma, aleksitiminin alt boyutlarından duyguları tanımada güçlük, eş desteğinin alt boyutlarından duygusal destek, maddi yardım ve bilgi desteği, takdir desteği ve sosyal ilgi desteğinin evlilik uyumunun anlamlı yordayıcıları oldukları bulunmuştur. Araştırmanın bulguları ilgili alanyazın bağlamında tartışılmış, sonuç ve öneriler sunulmuştur.

The aim of this study is to examine the relationships between interpersonal cognitive distortions, alexithymia, perceived spousal support and marital adjustment. The sample of the study consists of 465 (262 female, 203 male) married individuals between the ages of 24-73 who have been married for at least 1 year and voluntarily participated in the research from different cities of Turkey. In this study, Personal Information Form, Revised form Dyadic AdjustmentScale (DAS-R), Interpersonal Cognitive Distortions Questionnaire (ICDQ), 20-item Toronto Alexithymia Scale (TAS-20) and Spousal Support Scale (SSS) were apply to the participants. In the analysis of the data obtained, independent samples t-test and one-way analysis of variance (ANOVA) were used to examine whether marital adjustment differed according to demographic variables. Pearson correlation analysis was performed to determine the relationships between the variables. Hierarchical regression analysis method was applied to determine the variables predicting marital adjustment. Marriage adjustment of married individuals differs according to age, education level, type of marriage, age of marriage, age difference with spouse, duration of marriage, number of children and income status; it was concluded that there was no difference according to the variables of gender, place of residence, number of marriages, and working status. The correlation results of the study revealed that marital adjustment has a negative relationship with cognitive distortions and alexithymia, and a positive relationship with spousal support. As a result of the hierarchical regression analysis; the sub-dimensions of avoidance of intimacy from cognitive distortions, difficulty in recognizing emotions due to alexithymia, emotional support, financial and information support, esteem support and social interest support from spousal support were found to be significant predictors of marital adjustment. The findings of the study were discussed in the context of the relevant literature and the results and recommendations were presented.