TÜRKİYE TÜRKÇESİNİN BAZI BÜRÜNSEL ÖZELLİKLERİ

Ses biliminin alt kollarından biri de görevsel ses bilimidir. Görevsel ses bilimi, dil dizgesinde belli bir görev yapan sesle ilgilenir. Anlam ayırıcı öge olan ses birimi de bu gruba girmektedir. Ses birimi, parçalı ve parçalarüstü olarak ikiye ayrılmaktadır. Parçalı ses birimleri, ünlüler ve ünsüzler olup yazılı dilde mevcutturlar. Parçalarüstü ses birimleri ise vurgu, ton, ezgi, kavşak, durak, süre ve ulama gibi sözlü dile özgü ögelerdir. Bunlara genel olarak bürün adı verilmektedir. Bürün için Fransızcadan alınma prozodi terimi de kullanılmaktadır. Her dilin kendisine has bürünsel özellikleri vardır. Bürünsel özellikler, yazıda gösterilemeyen konuşmada ortaya çıkan, akıcı ve etkili konuşmayı sağlayan özelliklerdir. Güzel konuşma sanatının püf noktası, konuşulan dilin bürünsel özelliklerine hâkim olmak ve bunları dikkatli bir şekilde kullanmaktır. İşte bu makalede Türkiye Türkçesinin bazı bürünsel özellikleri üzerinde durulacaktır.