KOAH OLGULARINDA TEOŞLİNİN YAN ETKİLERİ İLE HASTA YAŞI VE KAN ELEKTROLİTLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Metilksantin grubu ilaçlar ucuz olması ve inhaler grubu ilaçlar gibi hasta uyum sorunu olmaması nedeniyle KOAH tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Kullanımlarını sınırlayıcı en önemli nedenler; bronkodilatör etkilerinin diğer bronkodilatör grup ilaçlardan daha az olması, terapotik kan düzeylerinin dar olması ve diğer ilaçlarla sık etkileşmeleridir. Bu çalışmada KOAH tanısı ile ‹V veya oral teofilin kullanan hastalarda, serum teofilin seviyesi ve yaş grupları ile teofiline bağlı oluşan yan etkiler ve kan sodyum (Na), potasyum (K), kalsiyum (Ca), Klor (Cl) ve glukoz seviyeleri arasındaki ilişki araştırıldı. Çalışmaya, KOAH nedeni ile takip edilen toplam 65 hasta alındı. Birinci gruba (21 hasta) standart tedavi olarak inhale kortikosteroid, kısa ve uzun etkili beta2-agonist verildi. ‹kinci gruba (44 hasta) ise standart tedaviye ek olarak 600 mg/gün dozunda teofilin eklendi. ‹kinci gruptaki hastalarda 60 yaş altı ve 60 yaş üstü olarak ikiye ayrıldı; plazma teofilin seviyeleri ve oluşan yan etkiler açısından değerlendirildi. Teofilin alan grubtaki 6 hastada tremor, 4 hastada taşikardi, 3 hastada epigastrik bölgede yanma şikâyetleri mevcuttu ve teofilin almayan gruptan anlamlı artmış olarak bulundu. Teofilin kullanan grupta ortalama teofilin seviyesi 13.2±4.1 µg/L olarak ölçüldü. Altmış yaş altı ve 60 yaş üstü her iki grupta da teofilin seviyeleri benzerdi. Tremor gelişen hastaların serum ortalama teofilin seviyesi 16.1 µg/ml, taşikardi gelişen hastaların 14.5 µg/ml, epigastrik bölgede ağrı şikâyeti olan hastaların 9.25 µg/ml düzeyindeydi. Teofilin kullanan 60 yaş üstü hastalarda yan etkiler daha belirgindi. Uygulanan dozda elde edilen serum teofilin seviyelerinin Na, K, Ca, Cl ve glukoz seviyelerini değiştirmediği ve hayatı tehdit eden yan etkilerin ortaya çıkmadığı görüldü. Sonuç olarak teofilinin önerilen terapotik kan düzeyleri aralığında kullanılsa bile yan etkilerin ortaya çıkabildiği, bu etkilerin özellikle yaşlı hastalarda daha belirgin olduğunu saptadık. Bu nedenle teofilin kullanan hastaların plazma teofilin düzeyleri yanında klinik olarak da dikkatli bir şekilde takibi gerekmektedir.