Mardin Köşk Sineması’nın Tarihsel ve Mimari Bağlamda İncelenmesi

dc.contributor.authorDağtekin, Emine Ekinci
dc.contributor.authorOcakhanoğlu, Ferda
dc.date.accessioned2025-03-08T18:28:53Z
dc.date.available2025-03-08T18:28:53Z
dc.date.issued2024
dc.departmentDicle Üniversitesi
dc.description.abstract19. yüzyılda dünyada gösteri sanatı olarak ortaya çıkan sinema için evlerde, birahane, kafeterya, okul, belediye salonları, kilise gibi farklı işlevlerdeki yapılar içinde, halka yönelik ucuz eğlence aracı olarak yer edinmiştir. Sinemanın kendine özgü salonu ilk kez 1900’lü yılların başında İngiltere ve Amerika’da yapılmıştır. Başlangıçta gezici olan Osmanlı devleti sınırları içinde ilk sinema 1896 yılında gösterime girmiştir. 1908 yılında gayrimüslümlerce açılan ilk yerleşik sinema salonu açılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulması ile büyük kentlerden taşraya ülkenin her kesiminde sosyal ve kültürel değişimler olmuştur. Bu değişimler mimari alanda da etkisini göstermiştir. Kentin yeni çeperlerinde ve halkın ulaşabileceği yerlerde inşa edilen Sinema salonları yeni kamusal ve sosyalleşme mekanları olarak ortaya çıkmıştır. Osmanlı devletinde sinema salonları, 1. Ulusal Mimarlık Dönemi özellikleri taşımalarına rağmen, Cumhuriyetin kuruluşu ile modernizmin etkisi görülür. Bu çalışmada incelenen Eski Köşk Sineması, yapım tarihi bilinmemekle beraber 1921- 1927 yılları arasında faaliyet sürdüren İstiklal Mahkemeleri için yapının kullanıldığı bilinmektedir. Bu bağlamda yapı Osmanlı son döneminde inşa edildiği düşünülmektedir. Çalışma kapsamında yerinde yapılan araştırmalar ile yapının mimari planı ve cephe özellikleri, mevcut durumu analiz edilerek koruma sorunları ile değerlendirilmiştir. Ayrıca Köşk Sineması, yakın dönemde aynı amaçla kullanılan Majik Sineması, Tayyare Sineması ve Dilan Sineması yapılarının mimari özellikleri ile karşılaştırılarak korunmaya değer özellikleri ortaya konulmuştur.
dc.identifier.doi10.5281/zenodo.13819805
dc.identifier.endpage116
dc.identifier.issn2822-3551
dc.identifier.issue6
dc.identifier.startpage99
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.5281/zenodo.13819805
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11468/31499
dc.language.isotr
dc.publisherAtaturk University
dc.relation.ispartofJournal of Palmette
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_DergiPark_21250205
dc.subjectErken Cumhuriyet Dönemi
dc.subjectI. Ulusal Mimarlık Akımı
dc.subjectSinema
dc.subjectMardin Köşk Sineması
dc.titleMardin Köşk Sineması’nın Tarihsel ve Mimari Bağlamda İncelenmesi
dc.typeArticle

Dosyalar