Suriye Kökenli Öğretmen Adayı Olmak: Sorunlara Yönelik Nitel Bir Araştırma

Suriye’de yaşanan iç savaş nedeniyle milyonlarca insan başta Türkiye ve Lübnan gibi komşu ülkeler olmak üzere başka ülkelere göç etmek zorunda kalmıştır. Türkiye de sınır komşusu olma, dini, kültürel ve tarihi bağlar nedeniyle Suriyelilerin sığındığı önemli ülkelerden birisi olmuştur. 2022 itibariyle Türkiye’de üç buçuk milyondan fazla Suriyeli geçici koruma altındadır. Göç İdaresi Başkanlığının verilerine göre bunların yaklaşık dörtte biri yükseköğrenim çağındaki gençlerden oluşmaktadır. YÖK bünyesindeki devlet ve vakıf üniversitelerinde öğrenim görmekte olan Suriye uyruklu öğrenci sayısı ise elli üç bin civarındadır. Geçici koruma kapsamındaki üniversite öğrencilerinin yaşadıkları eğitim sorunlarının tespit edilmesi onların eğitimine yönelik politikaların oluşturulması ve uygulanması aşamalarında faydalı olabilecektir. Nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim olarak desenlenen bu çalışmanın amacı geçici koruma altındaki Suriye uyruklu öğretmen adaylarının eğitim ve uyum sorunlarının belirlenmesidir. Bu bağlamda araştırmanın çalışma grubunu Kilis 7 Aralık Üniversitesi Kilisli Muallim Rıfat Eğitim Fakültesinin farklı bölümlerinde okumakta olan yaklaşık 20 Suriyeli öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri görüşme formu yardımıyla toplanmıştır. Görüşme formunda demografik bilgiler ve katılımcıların yaşadıkları eğitim ve uyum sorunlarını belirlemeye yönelik yarı yapılandırılmış görüşme soruları bulunmaktadır. Araştırmada elde edilen veriler bilgisayar ortamına aktarılmış, Maxqda programı kullanılarak analiz edilmiştir. Veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiş ve tümevarım yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen verilerden kodlamalar yapılmış, kodlardan kategoriler ve kategorilerden temalar oluşturulmuştur. Çalışma sonucunda Suriyeli öğrencilerin Türkçe seviyelerinden kaynaklı sorunlar yaşadıkları, maddi sıkıntı çektikleri ve bunun eğitim hayatlarını etkilediği, bazılarının iletişim kurmakta zorlandığı ve ayrımcılığa ve ötekileştirmeye maruz kaldığı ve ailesinden destek alamayanların olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca büyük kısmının okudukları bölüme aidiyet hissi duyduğu belirlenmiştir.