Bazı tıbbi aromatik bitki türlerinin şeker hastalığına karşı (antidiyabetik) ve cilt yenileme (antiaging) özelliklerinin belirlenmesi; türlerin fitokozmetik ve fitofarmasötik potansiyellerinin ortaya konulması

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorAlkan, Mehmet Hüseyin
dc.contributor.advisorYener, İsmail
dc.contributor.authorÇavuşoğlu, Mehmet
dc.date.accessioned2024-04-16T11:25:10Z
dc.date.available2024-04-16T11:25:10Z
dc.date.issued2024en_US
dc.date.submitted2024
dc.departmentDicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kimya Ana Bilim Dalıen_US
dc.description.abstractHalk arasında anti-aging (cilt yenileme) özelliğinden dolayı kullanılan kiraz sapı, kına, badem, ayva çekirdeği, kayısı çekirdeği, menegiç (bıttım), yenidünya, salatalık kabuğu ve anti-aging etki potansiyeli olduğu düşünülen; Astragalus, Spartium, Trifolium, Centaurea, Onopordum, Carduus, Gundelia, Scolymus, Achillea, Echinops, Tragopogon, Pulicaria, Carlina, Alcea, Malva, Verbascum, Veronica, Kickxia, Stachys, Melissa, Sideritis, Ballota, Teucrium, Mentha, Salvia, Calystegia, Hypericum, Sedum, Cardaria, Capsella, Anchusa, Beta, Silene, Euphorbia ve Reseda cinslerine ait bazı türlerin etanol ekstreleri hazırlanarak elastaz ve kolajenaz enzim inhibisyon aktiviteleri ölçülmüştür. Ayrıca bu türlerin GC-MS cihazı ile triterpen olan ?-amirin, monoronik, oleanonik, oleanolik, betulinik, ursolik ve ursonik asit içerikleri tayin edilmiştir. Çalışmanın ikinci kısmında halk arasında antidiyabetik etkisi olan bu türlerin hazırlanan ekstrelerinin ayrıca ?-glukozidaz ve ?-amilaz enzim inhibisyon aktiviteleri tespit edilmiştir. Antiaging açısından, halk arasında kullanılan materyallerin genel olarak hem elastaz hemde kolajenaz enzim inhibisyon aktivitelerinin yüksek olduğu, özellikle kına örneğinin elastaz (% inhibisyon: 90,72±1,60) ve kolajenaz (% inhibisyon: 98,80±1,26) enzim inhibisyon aktivitesinin oldukça yüksek olduğu bulunmuştur. Antidiyabetik açısında ise halk arasında kullanılan türlerin özellikle, 200 ?g/mL konsantrasyonda ?-glukozidaz inhibisyon aktivitesinde badem dışındaki tüm örneklerin aktif olduğu ve bıttım çekirdeği, kiraz sapı, ayva çekirdeği, tarçın, sarımsak, kına ve meyan kökünün çok yüksek inhibisyon aktivitesi sergiledikleri bulunmuştur. GC-MS sonuçlarına göre ise Salvia marashica, ve Carlina corymbosa türlerinin ursolik asit (sırasıyla, 83.108±12,47 ve 112.220±16,83 µg analit/g ekstre) ve oleanolik asit (sırasıyla, 105.885±27,53 ve 161.833±42,07 µg analit/g ekstre) bakımından en zengin örnekler olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca Melissa officinalis subsp. officinalis, Astragalus schizopterus ve Mentha longifolia subsp. noeana türlerininde bu bileşenlerince zengin olduğu tespit edilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda antiaging ve antidiyabetik açıdan fitokozmetik ve fitofarmasötik olarak çok değerli türlerin olduğu ve özellikle çok yüksek inhibisyon aktivitesi sergileyen türlerin daha ileriki çalışmalara konu olması ile ülke ekonomisine kazandırılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
dc.description.abstractPlant materials such as cherry stalk, henna, almond, quince seed, apricot seed, terebinth, loquat, cucumber peel, which are popularly used for their anti-aging (skin renewal) properties, and Astragalus, Spartium, Trifolium,Centaurea, Onopordum, Carduus, Gundelia, Scolymus, Achillea, Echinops, Tragopogon, Pulicaria, Carlina, Alcea, Malva, Verbascum, Veronica, Kickxia, Stachys, Melissa, Sideritis, Ballota, Teucrium, Mentha, Salvia, Calystegia, Hypericum, Sedum, Cardaria, Capsella, Anchusa, Beta, Silene, Euphorbia and Reseda which are thought to have anti-aging effect potential elastase and collagenase enzyme inhibition activities of ethanol extracts of species belonging to the genera were measured. In addition, the contents of ?-amyrin, monoronic, oleanonic, oleanolic, betulinic, ursolic and ursonic acids, which are triterpenes of these species, were determined with the GC-MS device. In the second part of the study, the ?-glucosidase and ?-amylase enzyme inhibition activities of the prepared extracts of these species, which have antidiabetic effects among the public, were also determined. In terms of antiaging, the materials used among the public are generally activated in both elastase and collagenase enzyme inhibition activities, and especially the henna sample was found to be high in both elastase (inhibition %: 90,72±1,60) and collagenase (inhibition %: 98,80±1,26) enzyme inhibition activities. In terms of antidiabetics, it was found that the species used among the public, especially all samples except almond, were active in ?-glucosidase inhibition activity at a concentration of 200 ?g/mL, and bıttım seed, cherry stem, quince seed, cinnamon, garlic, henna and licorice root exhibited very high inhibition activities. According to GC-MS results, ursolic acid (83.108±12,47 and 112.220±16,83 µg analyte/g extract, respectively) and oleanolic acid (105.885±27,53 and 161.833±42,07 µg analyte/g extract) of Salvia marashica, and Carlina corymbosa species, were found to be the richest samples in terms of extract. Additionally, Melissa officinalis subsp. officinalis, Astragalus schizopterus and Mentha longifolia subsp. noeana species were found to be rich in these components. As a result of the study, it was concluded that there are valuable species of phytocosmetics and phytopharmaceuticals in terms of antiaging and antidiabetic, and that especially the types that show very high inhibition activity should be subject of further studies and brought the country's economy.
dc.description.sponsorshipDicle Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü (DÜBAP) tarafından ECZACILIK.22.001 proje numarası ile desteklenmiştir.en_US
dc.identifier.citationÇavuşoğlu, M. (2024). Bazı tıbbi aromatik bitki türlerinin şeker hastalığına karşı (antidiyabetik) ve cilt yenileme (antiaging) özelliklerinin belirlenmesi; türlerin fitokozmetik ve fitofarmasötik potansiyellerinin ortaya konulması. Yayımlanmamış doktora tezi, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.en_US
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11468/13886
dc.language.isotren_US
dc.publisherDicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsüen_US
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectAntiagingen_US
dc.subjectAntidiyabeten_US
dc.subjectGC/MSen_US
dc.subjectElastazen_US
dc.subjectKolajenazen_US
dc.subjectα-Glukozidazen_US
dc.subjectα-Amilazen_US
dc.subjectUrsolik asiten_US
dc.subjectOleanolik asiten_US
dc.subjectAntidiabetesen_US
dc.subjectElastaseen_US
dc.subjectCollagenaseen_US
dc.subjectα-Glucosidaseen_US
dc.subjectα-Amylaseen_US
dc.subjectUrsolic aciden_US
dc.subjectOleanolic aciden_US
dc.titleBazı tıbbi aromatik bitki türlerinin şeker hastalığına karşı (antidiyabetik) ve cilt yenileme (antiaging) özelliklerinin belirlenmesi; türlerin fitokozmetik ve fitofarmasötik potansiyellerinin ortaya konulmasıen_US
dc.title.alternativeDetermination of the against diabetes (antidiabetic) and skin renewal (antiaging) properties of some medicinal aromatic plant species; disclosing the phytocosmetic and phytopharmaceutical potentials of speciesen_US
dc.typeDoctoral Thesisen_US

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
Bazı tıbbi aromatik bitki türlerinin şeker hastalığına karşı (antidiyabetik) ve cilt yenileme (antiaging) özelliklerinin belirlenmesi; türlerin fitokozmetik ve fitofarmasötik potansiyellerinin ortaya konulması.pdf
Boyut:
9.32 MB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
Tez Dosyası
İndir
Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
[ X ]
İsim:
license.txt
Boyut:
1.44 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama:
İndir

Koleksiyon

Fen Bilimleri Enstitüsü Tezler