Sığırların bazı ön mide hastalıkları ve primer ketozisin karaciğer işlevleri üzerine etkisi

Çalışmanın materyalini bazı önmide hastalıklı 81 baş (25 akut ve 21 kronik retikuloperitonitis travmatika, 11 vagal indigesyon ve 14 basit indigesyon ile 10 baş rumen asidozisli) ve primer ketozisli 20 baş olmak üzere toplam 101 baş hasta ve 10 baş sağlıklı sığır oluşturmuştur. Tüm hastalık gruplarında sistematik klinik muayeneler, rumen sıvısı muayeneleri, hematolojik ve biyokimyasal muayeneler ile bazı sığırlarda bromsulfotalein (BSP) klerens testi ve karaciğer biyopsisi uygulanmıştır. Vagal indigesyonlu sığırların tümünde rumen içeriği Cl düzeyi 30 mEq/L'nin üzerinde bulunmuştur. Serum aspartat aminotransferaz (AST) ve gamma-glutamil transferaz (GGT) düzeyi rumen asidozlu grupta, sorbitol dehidrogenaz (SDH) düzeyi rumen asidozlu ve primer ketozisli grupta diğer gruplara göre önemli (p<0.01) artışlar göstermiştir. Glikoz düzeyleri rumen asidozisli grupta önemli (p<0.01) artış, primer ketozisli grupta ise önemli (p<0.01) düşüş göstermiştir. Tüm hastalık gruplarında trigliserid düzeyleri yüksek bulunmuştur. Rumen asidozisli ve primer ketozisli gruplarda diğer gruplara göre BSP klerensinde önemli (p<0.01) uzama saptanmıştır. Vagal indigesyon, rumen asidozisi ve primer ketozisli hayvanların karaciğer biyopsi örneklerinin histopatolojik muayenelerinde megalositozis, vakuolizasyon ve nekroza varan değişiklikler geliştiği gözlenmiştir. Araştırmaya alınan sığırlardan 41 tanesinin tedavi sonrası mueyeneleri yinelenmiş, onbir tanesinin tedavilerinden olumlu bir sonuç alınmazken, diğerleri hastalıktan önceki sağlıklarına kavuşmuşlardır. Sonuç olarak; vagal indigesyon, rumen asidozisi ve primer ketozisli sığırlarda karaciğer işlevlerinin olumsuz etkilendiği, karaciğer işlevlerinin ne derecede etkilendiğini ortaya koymak açısından serum AST ve SDH, total protein ve glikoz düzeyleri ile BSP retensiyon testi ve karaciğer biyopsi bulgularının önemli bilgiler verdiği görülmüştür.