Artuklu (Mardin)’da kentsel büyümenin açık ve yeşil alanlara etkisi

Kentlerdeki hızlı ve aşırı nüfus artışıyla birlikte yapılaşma giderek artmakta ve özellikle kent merkezlerinde açık-yeşil alanları giderek azalmaktadır. Ekolojik, sosyal ve ekonomik açıdan kentlere ve kentlilere katkısı bulunan açık ve yeşil alanların azalması çeşitli sorunlara neden olmaktadır. Yasa ve yönetmeliklerle standartlar belirlenmiş olmasına rağmen kent içindeki açık ve yeşil alan büyüklükleri küçülmekte ya da farklı işlevsel alanlara dönüştürülmektedir. Bu bağlamda çalışmada, Mardin eski kentinin kuzeybatısında gelişen yeni kent dokusunu oluşturan üç mahalle incelenerek, kentsel büyümenin zaman içinde açık ve yeşil alanlarda oluşturduğu değişimin ortaya konması amaçlanmaktadır Mardin, 1990’dan sonra kent topoğrafyasının daha eğimsiz olduğu Diyarbakır (kuzey-batı) yönünde gelişme göstermiş ve yeni kent oluşmaya başlamıştır. Yeni kentte ilk yıllarda kat adedi 4-6 iken, 2006 sonarsında yoğunluk arttırılarak 10-25 katlı binalar inşa edilmiş ve kişi başına düşen yeşil alan miktarı giderek azalmıştır. Yaşam kalitesinin artırılması ve sürdürülebilir kentler için kent bütününün düşünülerek dengeli açık yeşil alan dağılımının yapıldığı planlama çalışmalarına önem verilmesi gerekmektedir.

Abstract: With the rapid and excessive population growth in the cities, the construction is increasing, and the open-green areas are gradually decreasing, especially in the city centers. The decrease in open and green areas, which contribute to cities and citizens in ecological, social, and economic terms, causes various problems. Although laws and regulations have determined standards, the size of open and green areas in the city is getting smaller or transformed into different functional areas. In this context, this study aims to reveal the change that urban growth has created in open and green areas over time by examining the three neighborhoods that make up the new urban texture developing in the northwest of the old city of Mardin. After 1990, Mardin developed toward Diyarbakir (north-west), where the topography of the city was less inclined, and a new city began to form. While the number of floors in the new city was 4-6 in the first years, 10-25-storey buildings were built by increasing the density after 2006, and the amount of green space per person decreased gradually. It is necessary to give importance to planning studies in which a balanced open green space distribution is made by considering the whole city for increasing the quality of life and sustainable cities.