Yeşil gece romanının eleştirel söylem çözümlemesi modeliyle yorumlanması

Abstract

Dönemin toplumsal olaylarını romanının merkezine yerleştirerek Cumhuriyet’in sancılı yıllarını konu edinen Yeşil Gece romanı, Reşat Nuri Güntekin’in özellikle çağdaş eğitim anlayışının nasıl olması gerektiği üzerinde fikirler sunduğu bir eseridir. Yazar, bireysel sorunları ele aldığı diğer romanlarına nazaran bu romanında toplumsal meseleleri ideal bir öğretmen etrafında ele alarak dönemin sorunlarını işlemiştir. Romanda temel çatışma unsurları çağdaş eğitimi benimseyenler ile softalar arasında gerçekleşir. Kurmaca edebî türlerden olan roman, sanat eseri olmasının yanında okuyucuyla buluştuğu an bir kitle iletişim aracına dönüşür. Dolayısıyla gazete gibi yazılı kitle iletişim araçlarına uygulanan yöntemler, edebi metinlerin farklı yönlerini ortaya çıkartmak ve eserin ideolojik yönünü stratejik yapılarını haritalandırmak için kullanılabilir. Bu çalışmada Teun van Dijk’ın önerdiği kuramının anlamsal çözümleme stratejilerinden hareketle Yeşil Gece adlı romanın ilk bölümü incelenecektir.

Yeşil Gece novel, which puts the social events of the period at the center of the novel, focusing on the painful years of the Republic, is a work in which Reşat Nuri Güntekin especially developed ideas on how contemporary education should be. The writer handled the problems of the period by dealing with social issues around an ideal teacher in this novel compared to his other novels. In the novel, the main elements of conflict are seen between pro-educators and the prophets. Although the novel is a literary product and its reality is fictional, it can be considered as a "mass communication" tool when it meets the reader. Therefore, methods applied to written mass media such as newspapers can be used to reveal different aspects of literary texts and to map the strategic structures of the work's ideological aspect. In this study, starting with the semantic analysis strategies of Teun van Dijk's theory, the first part of the novel named Yeşil Gece will be examined.