Aminofosfin (AMP) türü ligandların sentezi, karakterizasyonu ve bazı geçiş metal komplekslerinin hazırlanması

Abstract

Fosfor ile azot arasında doğrudan bağ bulunan bileşikler son birkaç on yıldan beri bilinmektedir. P-N bağları içeren bileşikler kimyasına katkıda bulunmak üzere bu çalışmada; anilin türevleri (2,3-dimetilanilin, 2,4-dimetilanilin, 2,5-dimetilanilin, 2,6-dimetilanilin, 2- etilanilin ve 4-etilanilin) ile monoklorodifenilfosfinin (Ph2PCl) reaksiyonundan PIII tipi P-N-P iskeletine sahip altı yeni multidentat ligand, bis(difenilfosfino)anilin [R-N(PPh2)2] sentezlenmiştir. Sentezlenen bu ligandların PV tipi kalkojenleri (O, S, Se) ve Pt(II) ve Cu(I) kompleks bileşikleri hazırlanmıştır. Ayrıca etilendiamin türevi, P(O)Ph2NHCH2CH2NHP(O)Ph2, (P(O)Ph2)2NCH2CH2NHP(O)Ph2, (PPh2)2NCH2CH2N(PPh2)2, (P(E)Ph2)2NCH2CH2N(P(E)Ph2)2 (E: O, S, Se) gibi PV ve PIII tipi yeni aminofosfin bileşikleri ile (PPh2)2NCH2CH2N(PPh2)2 ligandının Pt(II) kompleks bileşiği sentezlenmiştir. Elde edilen tüm ligand ve komplekslerin karakterizasyonu NMR, IR, element analizi ve tek kristali elde edilen bileşikler için X-ışınları spektroskopisiyle yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Aminofosfin (AMP), difosfinoamin, kalkojen, organofosfor bileşikleri, P-N bağları.

Compounds containing P-N bonds have been known for a few decades. In the present work PIII type six multidentate bis(diphenylphosphino) aniline ligands which have P-N-P framework, were synthesized from the reaction of aniline derivatives namely 2,3- dimethylaniline, 2,4-dimethylaniline, 2,5-dimethylaniline, 2,6-dimethylaniline, 2-ethylaniline and 4-ethylaniline with monochlorodiphenylphosphine (Ph2PCl). PV type chalcogen derivatives (O, S, Se) and Pt(II) ve Cu(I) complexes of these ligands were also prepared. PV and PIII type new aminophosphine compounds derived from ethylenediamine P(O)Ph2NHCH2CH2NHP(O)Ph2, (P(O)Ph2)2NCH2CH2NHP(O)Ph2, (PPh2)2NCH2CH2N(PPh2)2, (P(E)Ph2)2NCH2CH2N(P(E)Ph2)2 (E: O, S, Se) were synthesized. Pt(II) complex of (PPh2)2NCH2CH2N(PPh2)2, were prepared. All of the ligands and their complexes were characterised by NMR, IR, and elementel analysis. some of the compounds were characterised by X-ray structure analysis. Keywords. Aminophosphine (AMP), diphosphinoamine, chalcogen, organophosphorus compounds, P-N bonds.