Edebiyat geleneğimizde Hallâc-ı Mansûr imgesi

Abstract

Bu çalıĢmada “Fenâfillah” mertebesinde “Ene‟l-Hak” dediği için yargılanıp darağacında asılan ve tasavvufta mistik yaĢam ile hüznün simgesi olarak görülen “Hallâc-ı Mansûr” imgesinin edebiyat geleneğimizdeki etkisi ele alınmıĢtır. ÇalıĢmamız giriĢ ve iki bölümden oluĢmaktadır. GiriĢ bölümü Hallâc-ı Mansûr‟un menkıbevî hayatına, eserlerine, görüĢlerine ve tarih içindeki yansımasına ayrılmıĢtır. Birinci bölümde Hallâc-ı Mansûr etrafında oluĢan Hallâc, Mansûr, Ene‟l-Hak, ber-dâr, aşk, urgan, pervâne, kan, kül, gül, ateş gibi otuz iki mazmuna yer verilmiĢtir. Ġkinci bölümde ise edebiyat geleneğimizin farklı dönemlerinde bu mazmunları eserlerinde kullanan iki yüz yirmi iki Ģâirin Ģiirlerine yer verilmiĢtir.

In this study; the effect of the image of Hallâc-ı Mansûr, which is seen as a symbol of mystic life and sadness in our literary tradition, hanging in the narrow place for the purpose of “Ene‟l-Hak” in the direction of Fenâfillah, has been taken into consideration. Our study consist of an introduction and two parts. The introduction part is devoted to his life, works, views and influences. In the first section, there are thirty two imagery such as Hallâc, Mansûr, Ene‟l-Hak, ber-dâr, love, rope, blood, ash, rose, fire, etc. which gained meaning around the Hallâc-ı Mansûr. The second part contain poems of two hundred twenty two poets‟ who use those images in their works from different periods